Handel zagraniczny ma ogromne znaczenie dla rozmiaru oraz struktury produktu krajowego brutto. Umiędzynarodowione gospodarki, to znaczy takie o dużym udziale importu i eksportu PKB, są bardziej rozwinięte gospodarczo. W polityce handlowej, jednym ze stosowanych środków w celu poprawy bilansu płatniczego przez państwa, jest kontyngent taryfowy.
Cło a polityka gospodarcza
Cło to opłata za przewóz towarów przez granicę celną. Z punktu widzenia Państwa Członkowskiego Unii Europejskiej, jest to przywóz produktów na obszar Unii Europejskiej. Stawki celne różnią się w zależności od kategorii przywożonego towaru i wynoszą od zera do kilkudziesięciu procent wartości. Cło ma szczególną funkcję gospodarczą – celem ustanowienia stawek celnych i pobierania cła jest zwiększenie wpływów do budżetu państwa i ochrona rynku wewnętrznego.
Kontyngent taryfowy – definicja
Kontyngent taryfowy funkcjonuje w UE w oparciu o art. 31 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Kontyngent taryfowy, zwany także kontyngentem celnym, to ograniczona ilość lub wartość towaru, która w określonym okresie (kontyngentowym) może zostać przywieziona do UE i dopuszczona do obrotu na preferencyjnych stawkach celnych. Preferencyjne stawki celne mogą być niższe lub zerowe. Po danym okresie i przekroczeniu określonej ilości stosuje się stawki celne zgodnie z taryfą celną. Kontyngent taryfowy może być przywozowy lub wywozowy; poniżej skupimy się na przywozie.
Kontyngent taryfowy identyfikowany jest za pomocą numeru porządkowego.
Głównym celem kontyngentów taryfowych jest umożliwienie unijnym przedsiębiorcom korzystania z surowców, półproduktów lub składników, bez obowiązku płacenia zwykłych należności celnych określonych we wspólnej taryfie celnej.
Jaka jest różnica między zawieszeniem celnym a kontyngentem taryfowym?
Zawieszenie celne także oznacza czasowe (zazwyczaj 3- lub 5-letnie) ustanowienie obniżonych stawek celnych (w całości lub częściowo) na towary przywożone i wprowadzane do obiegu na obszarze UE. W odróżnieniu od zawieszenia, kontyngent taryfowy posiada ograniczenie ilościowe.
Z reguły zawieszenie stosowane jest wobec produktu niedostępnego na rynku wewnętrznym, a kontyngent taryfowy – wobec produktu dostępnego w niewystarczającej ilości. Zarówno zawieszenie jak i kontyngent taryfowy nie wpływają na cła antydumpingowe, wyrównawcze lub specyficzne stawki celne.
Listę zawieszeń ceł na niektóre towary znajdziesz na oficjalnej stronie Ministerstwa Finansów.
Produkty, na które nie przyznaje się kontyngentu taryfowego
Są towary, które zostały wyłączone z możliwości przyznania zawieszenia lub kontyngentu. Produkty będące przedmiotem zakazów i ograniczeń (np. CITES) nie mogą korzystać z zawieszenia lub kontyngentu.
Kontyngenty taryfowe (oraz zawieszenia celne) nie są przyznawane w odniesieniu do:
- towarów objętych umową na wyłączność
- towarów będących przedmiotem handlu między powiązanymi stronami, które posiadają wyłączne prawa własności intelektualnej do ich produkcji
- towarów, których opis zawiera specyficzne dla przedsiębiorstwa terminy takie jak nazwy firmowe, nazwy handlowe, specyfikacje, numery artykułów, itd.
Jak sprawdzić, czy dany produkt objęto kontyngentem taryfowym?
W celu sprawdzenia, czy dany produkt objęto kontyngentem taryfowym, należy wyszukać go w systemie taryfowym. W systemie ISZTAR albo TARIC wpisz kod celny lub przejrzyj drzewko nomenklatury, by wejść w kartę produktu i znaleźć tam informacje. Możesz także użyć opcji „Wyszukiwanie kontyngentu” jeśli znasz jego numer identyfikacyjny.
Przyznanie kontyngentu taryfowego na wybrany produkt
Produkty można zgłosić, by znalazł się na liście towarów objętych kontyngentem celnym. W tym celu należy to zaproponować Komisji Europejskiej poprzez złożenie wniosku w sprawie zawieszeń i kontyngentów do centralnego biura w wybranym państwie członkowskim.
O ile nie jest to sprzeczne z interesem Unii, oraz z poszanowaniem zobowiązań międzynarodowych, wniosek w sprawie zawieszenia lub kontyngentu taryfowego zasadniczo zostanie odrzucony w następujących sytuacjach:
- produkty identyczne, ekwiwalentne lub zamienne są wytwarzane w wystarczającej ilości w UE. To samo odnosi się do sytuacji, gdy wobec braku produkcji w Unii, środek mógłby skutkować zakłóceniem konkurencji między przedsiębiorstwami Unii w odniesieniu do produktów gotowych, do wytworzenia których mają zostać użyte dane produkty, lub w odniesieniu do produktów sektora powiązanego
- dane towary są produktami gotowymi, które mają zostać sprzedane końcowym konsumentom bez dalszej istotnej obróbki lub nie stając się integralną częścią większego produktu gotowego, do którego funkcjonowania są potrzebne
- towary przywożone są objęte umową na wyłączność, która ogranicza możliwość nabywania tych produktów przez importerów unijnych od producentów z państw trzecich,
- towary są przedmiotem handlu między powiązanymi stronami, które posiadają wyłączne prawa własności intelektualnej (np. nazwy handlowe, wzory przemysłowe i patenty) do tych towarów
- jest mało prawdopodobne, że na środkach skorzystają zainteresowani unijni przetwórcy i producenci
- istnieją inne specjalne procedury służące producentom unijnym (np. uszlachetnianie czynne)
- wnioskodawca będzie wykorzystywał towar tylko do celów handlowych
- wprowadzenie zawieszenia lub kontyngentu taryfowego kolidowałoby z innymi obszarami polityki unijnej (takimi jak np. inne porozumienia preferencyjne, porozumienia o wolnym handlu, środki ochrony handlu, ograniczenia ilościowe lub ograniczenia związane z ochroną środowiska).
Jak skorzystać z kontyngentu taryfowego?
Na wstępnie należy zaznaczyć, że przedsiębiorca, który wyraża chęć przywozu w ramach kontyngentu taryfowego, musi mieć siedzibę w Unii i być tam zarejestrowany do celów VAT oraz złożyć oświadczenie o niezależności. Przedsiębiorca musi złożyć wniosek o otrzymanie pozwolenia na skorzystanie z kontyngentu taryfowego w czasie, gdy limit kontyngentu nie został jeszcze wyczerpany.
Przestawiamy sposoby na uzyskanie kontyngentu taryfowego:
- zgłoszenie towarów bezpośrednio na granicy celnej (podanie numeru kontyngentu w SAD), odwołując się do zasady pierwszeństwa (zgodnie z porządkiem chronologicznym dat przyjęcia zgłoszeń celnych) – w przypadku towarów przemysłowych. Tymi kontyngentami taryfowymi zarządza Dyrekcja Generalna ds. Podatków i Unii Celnej Komisji Europejskiej.
- skorzystanie z pozwolenia w systemie pozwoleń na przywóz – w przypadku towarów rolno-spożywczych. Tymi kontyngentami taryfowymi zarządza Dyrekcja Generalna Komisji ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich.
W przypadku, gdy kontyngent został przyznany, a towar będzie przemieszczany na obszarze UE, każdy przedsiębiorca w każdym państwie członkowskim może z niego skorzystać.
Co kontyngent taryfowy oznacza dla importera?
Skorzystanie z kontyngentu taryfowego to ogromna oszczędność dla importera, nawet rzędu milionów złotych rocznie. Optymalizacja kosztowa zachęca do sprowadzania na przykład komponentów jak wyroby ze stali, by je później połączyć w europejskich zakładach produkcyjnych aby osiągnąć finalny produkt.