FCA (free carrier) to jedna z reguł Incoterms 2020, czyli Międzynarodowych Reguł Handlowych. Określają one podział kosztów transportu towaru i obowiązków pomiędzy kupującego a sprzedającego. Reguła Incoterms FCA ma zastosowanie we wszystkich środkach transportu i jest jedną z najczęściej stosowanych. Jest ona podobna do reguły EXW, w której powinności sprzedającego są bardzo ograniczone, z tą różnicą, że jest on odpowiedzialny za odprawę eksportową.
Incoterms
Incoterms (ang. International Commercial Terms) jest to zbiór międzynarodowych reguł dzielących obowiązki oraz koszty ponoszone przez sprzedającego i kupującego na trasie transportu towaru z miejsca produkcji do miejsca docelowego. Ich aktualizacja następuje średnio co 10 lat. Najnowsze Incoterms 2020 zawierają jedenaście reguł z czterech grup: E, F, C i D. W tym artykule skupimy się na zasadzie FCA, czyli free carrier.
Import przy użyciu reguły Incoterms FCA
FCA jest regułą, która daje kupującemu sporą kontrolę nad procesem transportu. Sprzedawca musi jedynie dostarczyć wyprodukowany i opakowany towar wraz ze wszystkimi wymaganymi dokumentami (faktura, dokument świadczący o dostawie towaru, inne) we wcześniej umówione miejsce, a także zająć się odprawą celną w kraju eksportu. W zależności od rodzaju transportu może być on również odpowiedzialny za załadunek towaru, ale nie jest to konieczność. Towar zostaje odebrany przez transport wcześniej zorganizowany przez sprzedającego. Dokładne miejsce oraz czas dostawy powinny znaleźć się w umowie.
Umówionym miejscem dostawy może być miejsce należące do sprzedającego np. fabryka lub miejsce do niego nienależące, takie jak port czy terminal. W pierwszym przypadku, dostawa uznana jest za zakończoną po skończonym załadunku, w drugim – po przekazaniu towaru przewoźnikowi. Sprzedający nie jest jednak odpowiedzialny za rozładunek, nawet jeśli to on wysłał transport do portu.
Kupujący zajmuje się również wybraniem firmy spedycyjnej oraz ubezpieczyciela i to kupujący ponosi ryzyko związane z uszkodzeniem lub utratą towaru od czasu przekazania go kurierowi/ przewoźnikowi przez sprzedającego.
Kiedy użyć FCA Incoterms?
FCA używane jest we wszystkich środkach transportu, a także w transporcie kombinowanym. Reguła ta zalecana jest importerom, którzy mają doświadczenie z formalnościami eksportowymi w kraju, z którego kupują towar.
FCA a EXW
W przypadku zarówno FCA jak i EXW (ex works) kupujący obarczony jest kosztami związanymi z eksportem, ale przy FCA to sprzedający dokonuje odprawy celnej. Z tego powodu FCA jest bardziej zalecane, szczególnie w przypadku początkujących lub niedoświadczonych importerów. EXW pozwala za to na pełną kontrolę nad procesem transportu i odpraw celnych.
Incoterms FCA a FOB
FOB (free on board) to reguła stosowana do frachtu kontenerowego i drobnicowego przede wszystkim w transporcie morskim, ale nie tylko. Niektórzy stosują ją błędnie również do transportu kolejowego i lotniczego. Jeśli chcielibyśmy przewozić towar na warunkach podobnych do FOB, ale używamy np. kolei, w rzeczywistości stosujemy regułę FCA.
Ogromną zaletą FOB jest wygoda, ponieważ sprzedający sprawuje pieczę nad naszym towarem oraz ma obowiązek dopilnować wszelkich formalności do czasu załadowania towaru na statek. Przy tym – FOB, tak jak FCA i EXW, pozwala kupującemu na wybór spedytora.
W przypadku wyboru między różnymi Incoterms warto porównać dokładne koszty przewozu. Oszczędności na jednym etapie mogą przekuć się np. w wyższe opłaty celne. W zależności od wartości towaru oraz kosztów transportu poza i w granicach UE, opłaty celne i VAT będą się różnić. Polecamy skorzystanie z naszego kalkulatora opłat celnych.
Incoterms FCA – podsumowanie
FCA to niezwykle powszechnie wykorzystywana reguła Incoterms. Zanim ją wybierzemy, należy się jednak zastanowić, czy czujemy się wystarczająco pewnie w kwestii dopilnowania transportu i formalności w kraju eksportu, a także porównać koszty poszczególnych Incoterms i opłat celnych.
