Wietnam to od 2016 r. główny partner handlowy Polski spośród krajów Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN). Według danych polskiego Departamentu Handlu i Współpracy Międzynarodowej, w 2019 r. wartość importu z Wietnamu do Polski wyniosła ponad 3,1 mld USD. Najczęściej sprowadzane produkty to wyroby przemysłu elektromaszynowego – 61,5% – oraz wyroby przemysłu lekkiego (buty i tekstylia) – 21%. W poniższym artykule opisujemy import z Wietnamu do Polski.
Porozumienie o wolnym handlu między Wietnamem a UE (EVFTA)
Mówiąc o imporcie z Wietnamu do Unii Europejskiej, trzeba wspomnieć o umowie o wolnym handlu EVFTA (EU-Vietnam Free Trade Agreement). Jej główne postanowienie to zniesienie ceł dla 99% produktów, a dla pozostałych 1% wprowadzenie kontyngentów taryfowych (ang. tariff quota). Umowa EVFTA obowiazuje od sieprnia 2020 r. i znosi ona 65% ceł na unijne towary eksportowane do Wietnamu i 71% ceł na towary importowane, które pochodzą z tego kraju. Pozostałe cła, obejmujące najbardziej wrażliwe produkty, zostaną zniesione odpowiednio w ciągu max. 10 i max. 7 lat.
Kontyngenty bezcłowe będą dotyczyć przede wszystkich produktów rolnych m.in. ryżu, cukru, jaj, surimi, tuńczyka w puszkach itd. Oznacza to, że produkty te będzie można importować do Polski bez uiszczania cła, ale jedynie określone ilości.
Porozumienie jest w dużej mierze korzystne dla:
- eksporterów nabiału, leków, ryb, maszyn i urządzeń, produktów rolno-spożywczych
- przedsiębiorców pracujących w sektorze usług
- przedsiębiorców pracujących na rynku zamówień publicznych (zyskają dostęp do rynku wietnamskiego)
- importerów obuwia sportowego i odzieży (cło na te produkty zostanie zniesione w ciągu 2 lat).
Istotną częścią umowy EVFTA jest zapis o lokalnym pochodzeniu towarów. Aby nie były objęte opłatami celnymi, muszą być
- całkowicie wyprodukowane w Wietnamie
lub
- stworzone z materiałów niekoniecznie lokalnych, ale wystarczająco przetworzonych.
Zapisy takie są konieczne, ponieważ w innym wypadku istnieje ryzyko, że umowa zostanie wykorzystana jako furtka dla producentów chińskich. Departament Handlu i Współpracy Międzynarodowej zauważa, że takie działania mają miejsce m.in. w przypadku eksportu stali i odzieży z Wietnamu do USA.
Z tego powodu importerzy będą musieli posiadać odpowiednie świadectwo pochodzenia. Przy odprawie celnej mogą być również potrzebne dowody lokalnego pochodzenia poszczególnych części produktów czy dowody na to, że materiały nie pochodzące w Wietnamu przeszły wystarczającą ilość procesów modyfikujących. Nie zaliczają się do nich m.in.:
- czynności konserwacyjne
- pakowanie lub rozpakowywanie
- mycie i usuwanie warstw kurzu, farb itd.
- prasowanie materiałów
- malowanie lub lakierowanie
- łuskanie/mielenie ryżu; rafinowanie zbóż i ryżu
- dodawanie do produktów wody.
Pełną długą listę wykluczonych operacji można znaleźć w art. 6 protokołu 1 umowy: „Insufficient Working and Processing”.
Import z Wietnamu a Chiny
Ryzyko wykorzystania EVFTA przez Chiny jest wielce prawdopodobne choćby dlatego, że w ciągu ostatnich lat wiele chińskich firm przeniosło swoją produkcję do Wietnamu. Koszty produkcji i siły roboczej w Chinach poszły w górę, a Wietnam to kraj ze wciąż stosunkowo młodą populacją i niskimi kosztami. Istnieją również firmy wietnamskie, które produkują w Chinach i jedynie importują sprzedawane przez siebie produkty.
Dlatego też, importując z Wietnamu, należy mieć szczególnie na uwadze to, czy dany produkt jest w pełni lokalny. W innym wypadku będziemy musieli uiścić opłaty celne w wysokości opłat dla krajów trzecich. Obowiązujące stawki celne można sprawdzić w systemie ISZTAR. Stawki celne są przypisane do kodów celnych.
Import z Wietnamu – jakich dokumentów potrzebujemy?
Tak jak w przypadku innych krajów spoza UE, produkty importowane z Wietnamu muszą przejść odprawę celną, a do tego potrzebne są konkretne dokumenty.
Najważniejsze dokumenty przy imporcie z Wietnamu to:
- faktura handlowa wystawiana przez producenta
- list przewozowy (konosament w przypadku transportu morskiego)
- lista pakowa (specyfikacja towaru)
- certyfikaty (np. CE)
- świadectwo pochodzenia
- inne dokumenty – w zależności od rodzaju produktu mogą być wymagane dodatkowe dokumenty np. świadectwo fumigacji.
Import z Wietnamu do Polski – podsumowanie
W obliczu umowy o wolnym handlu między Wietnamem i UE, ale nie tylko, szczególnie warto przyjrzeć się Wietnamowi jako potencjalnemu parterowi handlowemu. Należy jednak pamiętać, że aby płacić mniejsze lub zerowe stawki celne, będziemy potrzebowali komplet dokumentów, w tym świadectwo pochodzenia towaru. Importer musi się przygotować, że służby w razie wątpliwości mogą wymagać od niego dodatkowych dokumentów. Trzeba uważać, aby importowany „wietnamski” towar nie okazał się pochodzić z Chin.
