Zabawki są produktami, wobec których zastosowano jedne z najbardziej rygorystycznych restrykcji certyfikacyjnych przed dopuszczeniem ich do sprzedaży. Wprowadzając zabawki do obrotu lub oddając je do użytku, należy upewnić się, że spełnione zostały wymagania stawiane przez prawodawstwo Unii Europejskiej, jak również krajowe. Do tego celu niezbędna jest znajomość obowiązujących norm i dyrektyw zabawkowych. Następnie na tej podstawie sprowadzane zabawki uzyskają konieczne certyfikaty i oznaczenia.
Zabawki a certyfikaty – informacje ogólne
Zgodnie z obowiązującym w Europie prawem, wszystkie produkty przeznaczone dla dzieci poniżej 14 roku życia powinny posiadać znak CE oraz spełniać określone normy i dyrektywy. Pozyskanie oznakowania CE na zabawkę jest obowiązkiem producenta.
Wymagania dotyczące zabawek dzielą się na:
- Dokumentacyjne – związane z opracowaniem dokumentacji technicznej zabawki.
- Bezpieczeństwa – przed wprowadzeniem zabawki do obrotu w ramach procedury oceny zgodności przeprowadza się analizę zagrożeń chemicznych, fizycznych, mechanicznych, elektrycznych, palności, higieny i radioaktywnych, które zabawka może stwarzać, oraz dokonuje oceny ewentualnego narażenia na takie zagrożenia.
- Dotyczące oznakowania oraz zamieszczenia odpowiednich ostrzeżeń.
Po spełnieniu powyższych wymagań można ubiegać się o deklarację zgodności dla zabawki, czyli dokument potwierdzający bezpieczeństwo zabawki i jej zgodności z dyrektywą.
Wykaz dyrektyw i norm dla zabawek
Zabawki mogą otrzymać certyfikaty konieczne do dopuszczenia do obrotu, jeśli spełniają wymagania poniższych dyrektyw i norm europejskich:
- 2009/48/EC Dyrektywa Zabawkowa – dotyczy bezpieczeństwa zabawek (norma zharmonizowana EN 71)
- Dyrektywa 2005/84/EC – odnosi się do ograniczeń we wprowadzaniu produktów do obrotu i stosowaniu niektórych substancji preparatów niebezpiecznych (zakazanie stosowania ftalanów w przypadku zabawek i artykułów pielęgnacyjnych dla dzieci)
- Dyrektywa RoHS 2011/65/EU – ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym
- Norma EN 62115:2005+A2:2011 – zabawki elektryczne, bezpieczeństwo użytkowania
- Norma EN 60825-1:2014-11 – w przypadku zabawek, które emitują wiązki światła laserowego, dotyczy bezpieczeństwa urządzeń laserowych emitujących promieniowanie w zakresie długości fal od 180 nm do 1 mm (zastępuje EN 60825-1:1994+A2:2011+A1:2002).
Europejska norma EN 71
Norma EN 71 dzieli się na 11 części, które wskazują wymogi jakie musi spełnić produkt, aby mógł zostać wprowadzony na rynek kraju znajdującego się w Unii Europejskiej:
- EN 71-1: Właściwości mechaniczne i fizyczne
- EN 71-2: Palność
- EN 71-3: Specyfikacja migracji niektórych pierwiastków chemicznych
- EN 71-4: Zestawy do wykonywania doświadczeń chemicznych i podobnych
- EN 71-5: Zabawki chemiczne (zestawy) nie przeznaczone do wykonywania doświadczeń chemicznych
- EN 71-6: Ostrzeżenie w formie symbolu graficznego dotyczącego wieku
- EN 71-7: Farby do malowania palcami
- EN 71-8: Zabawki aktywizujące przeznaczone do użytku domowego
- EN 71-9: Organiczne związki chemiczne. Wymagania
- EN 71-10: Organiczne związki chemiczne. Przygotowanie próbki i ekstrakcja
- EN 71-11: Organiczne związki chemiczne. Metody analiz
- EN 71-12: N-nitrozoaminy i substancje N-nitrozowe
- EN 71-13: Zapachowe gry planszowe, zestawy kosmetyczne oraz gry smakowe
- EN 71-14: Trampoliny do użytku domowego.
Oznakowanie zabawek
Przed wprowadzeniem zabawki do obrotu należy pozyskać oznakowanie CE, a także umieścić na zabawce piktogram lub innego rodzaju znak wskazujący na szczególne zagrożenie lub na przeznaczenie danej zabawki (jeżeli ma to zastosowanie). Jeśli opakowanie zabawki będzie zakrywać oznakowanie CE, należy je umieścić także na opakowaniu.
Poza tym na zabawce, na przymocowanej etykiecie lub na opakowaniu i, jeśli to konieczne, w instrukcji użytkowania dołączonej do zabawki, umieszcza się w widoczny, łatwo czytelny, zrozumiały oraz dokładny sposób konieczne ostrzeżenia. W przypadku małych zabawek sprzedawanych bez opakowania odpowiednie ostrzeżenia umieszcza się na przymocowanych etykietach.
Oprócz tego zabawki powinny być opatrzone nazwą typu, numerem partii, serii lub modelu lub inną informacją umożliwiającą ich identyfikację. Dodatkowo na zabawce muszą znaleźć się: nazwisko, zarejestrowana nazwa towarowa lub zarejestrowany znak towarowy i adres kontaktowy producenta oraz importera. Jeśli to niemożliwe, takie informacje należy zamieścić na opakowaniu lub w dokumencie dołączonym do wyrobu.
Badania dla zabawek dla dzieci poniżej 3 roku życia
Dzieci poniżej 3 roku życia mają tendencję do wkładania zabawek do ust. W związku z tym, zabawki przeznaczone dla starszych dzieci mogą stanowić dla maluchów potencjalne zagrożenie. Z tego względu wyróżniamy podstawowe wymogi odnośnie tej grupy wiekowej:
- musi istnieć możliwość wyczyszczenia zabawki (przykładowo wypranie materiałowej zabawki bez ryzyka zniszczenia),
- zabawki nie mogą być łatwopalne – należy zwrócić uwagę na to, żeby substancje powodujące niepalność zabawek nie były szkodliwe dla dzieci (przykładowo nie miały właściwości rakotwórczych),
- przeprowadzenie analizy chemicznej zabawek i artykułów pielęgnacyjnych dla dzieci pod względem potencjalnej zawartości ftalanów (substancja bardzo łatwo rozpuszczalna w ślinie, stwarza ryzyko szybkiego przeniknięcia do ciała dziecka i zatrucia go, jest to również możliwe w przypadku dłuższego kontaktu ze skórą),
- należy zwrócić uwagę czy drobne elementy nie odpadają przy lekkim naciśnięciu lub pociągnięciu, ponieważ dziecko może je połknąć lub się nimi udławić, gdy odpadną od zabawki.
Zabawki, które nie są odpowiednie dla dzieci poniżej 3 lat to między innymi: zabawki chemiczne, zabawki funkcjonalne (np. maszyna do szycia, zabawka – mikroskop itp.), niektóre rowery, zabawki pociskowe, zabawki imitujące kosmetyki, zdalnie sterowane zabawki z zaawansowanymi funkcjami, stroje do przebierania w dużych rozmiarach, gry planszowe oparte na strategiach czy lalki o twardym tułowiu posiadające niewielkich rozmiarów akcesoria. Dla tego rodzaju zabawek wymaganie dotyczące ostrzeżenia („0-3”) nie jest obowiązkowe.
Czym są ftalany?
Ze względu na swoje właściwości ftalany są najczęściej wykorzystywane podczas produkcji wyrobów z PVC i gumy. Zalicza się do nich folię, izolację kabli czy wyrobów medycznych (np. pojemniki na krew). Okazuje się, że po dodaniu ftalanów do tworzywa sztucznego, staje się ono bardziej plastyczne i łatwiejsze w kształtowaniu. Dodatkowo te związki organiczne dodawane są również do farb, lakierów, kosmetyków.
Zakaz stosowania ftalanów w zabawkach i artykułach pielęgnacyjnych dla dzieci wynika z treści Dyrektywy 2005/84/WE, Rozporządzenia REACH 1907/2006 oraz z Dyrektywy 2009/48/WE. Co ciekawe szkodliwości ftalanów w przypadku dorosłego człowieka pozostaje nadal kwestią dyskusyjną. W związku z tym zakaz stosowania ftalanów obejmuje wyłącznie wyroby przeznaczone dla dzieci.
Zabawki a certyfikaty – o czym pamiętać
Należy zwrócić uwagę na to, że znak CE z deklaracją zgodności stanowią jedyne potwierdzenie dla Unii Celnej, że produkt jest zgodny z obowiązującymi dyrektywami i normami zharmonizowanymi.
Dodatkowo zabawki, a także zawarte w nich substancje chemiczne, nie mogą stanowić zagrożenia dla bezpieczeństwa i zdrowia dzieci lub osób trzecich podczas przewidywanego okresu ich użytkowania, zgodnie z przeznaczeniem lub w sposób możliwy do przewidzenia, z uwzględnieniem zachowania się dzieci.
Dopuszcza się możliwość prezentacji zabawek nieposiadających oznakowania CE lub niespełniających wymagań, na wystawach i innych pokazach, pod warunkiem że zostanie do nich dołączona informacja, która wyraźnie wskaże, że zabawka nie spełnia wymagań i nie będzie udostępniana na Europejskim Obszarze Gospodarczym, dopóki nie będzie zgodna z obowiązującymi wymaganiami.
Cło na zabawki z Chin
Jeśli planujesz sprowadzać zabawki z Chin, certyfikaty nie są jedynym, na co musisz zwrócić uwagę. Inną ważną kwestią jest sprawdzenie wysokości cła produktu, do czego niezbędna jest znajomość kodu HS produktu. Można to sprawdzić za pomocą systemu ISZTAR. W drzewie nomenklatury zabawki znajdują się w Sekcji XX (wyroby różne) w Dziale 95 (zabawki, gry i artykuły sportowe; ich części i akcesoria).
Poniżej przedstawiamy wybrane stawki celne dla zabawek importowanych z Chin:
- 9503 00 10 00 – Rowery trzykołowe, skutery, samochodziki poruszane pedałami i podobne zabawki na kołkach, wózki dla lalek 0%
- 9503 00 21 00 – Lalki 4,7%
- 9504 50 00 00 – Konsole i urządzenia do gier wideo (inne niż objęte podpozycją 9504 30) 0%
- 9506 32 00 00 – Piłki 2,7%
- 9503 00 35 00 – Zabawki z tworzyw sztucznych 4,7%
- 9503 00 41 00 – Wypchane zabawki przedstawiające zwierzęta lub postacie inne niż ludzkie 4,7%.
Czy wiesz w jakim miejscu w Chinach produkuje się najwięcej zabawek? Przeczytaj nasz przewodnik po zagłębiu zabawek w Chinach!
