Nowa rzeczywistość dotyczy także transportu międzynarodowego. Pod koniec 2020 roku obserwuje się znaczny skok stawek frachtu, jaki nigdy nie miał miejsca. Jakie są przyczyny gwałtownego wzrostu stawek frachtu?
Przyczyny wzrostu stawek frachtu: jak wygląda zmiana?
Wcześniej, koszty przewozu kontenera 40-stopowego transportem kolejowym wynosiły od 3.800 do 6.000 USD, a czas przewozu – od ok. 12 do 18 dni. Przewóz tego samego typu kontenera transportem morskim to był wydatek rzędu 800-2.500 USD, a ładunek przybywał do Europy w przeciągu 32-40 dni. Obrazując to w objętości 1 CBM (1m3):
- przewóz transportem kolejowym – koszt 100-140 USD (czas przewozu 12-18 dni)
- przewóz transportem morskim – 35-70 USD (32-40 dni)
- przewóz transportem lotniczym – 1 kg od 5 do 12 USD (3-5 dni).
Tak wyglądała niegdysiejsza rzeczywistość. Sytuacja się jednak dramatycznie zmieniła.
Na pierwszym wykresie została przedstawiona dynamika zmian stawek frachtowych w transporcie morskim. Z łatwością można zauważyć gwałtowny wzrost stawek w listopadzie 2020 r.
Na drugim wykresie znajduje się dynamika zmian cen frachtu w transporcie morskim w roku 2019 oraz 2020. Uwidacznia się ogromny wzrost stawek, jaki miał miejsce w roku 2020 w porównaniu z rokiem poprzednim.
Poniżej podanych zostało parę przykładów stawek frachtu na grudzień 2020 r.:
- przewóz morski LCL (drobnica), Szanghaj – Gdańsk, 9,6 CBM/1900 kg, czas przewozu – 41 dni; koszt 1790 USD
- przewóz morski FCL (pełnokontenerowy), Tianjin – Gdańsk, 40’HC, czas przewozu – 42 dni; koszt 5700 USD
- przewóz kolejowy LCL, Ningbo – Rzeszów, 0,45 CBM/330 kg, czas przewozu – 18-20 dni; koszt 750 USD
- przewóz kolejowy FCL, Yantai – Sochaczew, 40’HC, czas przewozu – 22 dni; koszt 8590 USD
- przewóz lotniczy, Yiwu – Kraków, 0,3 CBM/60 kg, czas przewozu – 10 dni; koszt 1090 USD
- przewóz drogowy, Yantai – Sochaczew, 40’DV, czas przewozu – 16-18 dni; koszt 25 tys. USD.
Ceny są astronomiczne, niekiedy wyższe o ponad 200% niż normalnie. Przypuszcza się, że ceny powrócą do normalnego poziomu po Chińskim Nowym Roku, czyli w marcu 2021 r.
Przyczyny wzrostu stawek frachtu
Pokazaliśmy, jak na koniec 2020 roku wzrosły ceny frachtu. Poniżej przedstawiamy okoliczności tego gwałtownego wzrostu stawek frachtu.
Wybuch epidemii i pandemii COVID-19
Wiosną 2020 r. wzrost zakażeń koronawirusem nabrał tempa. Z powodu pandemii wielu importerów wstrzymywało się ze swoimi planami, co przełożyło się na spadek zamówień u dostawców w Chinach w okresie letnim. Następstwem tego był spadek przeładunków w europejskich portach o 5-15% w drugim oraz trzecim kwartale 2020 r.
By nadrobić wyniki, wielkość zamówień i przeładunki wzrosły gwałtownie w czwartym kwartale 2020 r. Konsekwencją są opóźnienia dostawców oraz zatory w łańcuchu dostaw na trasie Chiny – Europa.
Zmniejszona podaż i popyt
Z racji mniejszego zainteresowania korzystania z usług transportowych, zmniejszyła się podaż ze strony armatorów morskich. Brakowało usługobiorców, więc statki nie były obsługiwane.
Istnieje także inny aspekt tego zjawiska. Zmniejszony popyt na towary importowane w Chinach spowodował mniejszą rotację pustych kontenerów między Chinami a Europą i Stanami Zjednoczonymi.
Wyjście z przestoju
Czwarty kwartał 2020 r. oraz pierwszy kwartał 2021 r. to okres rozmrażania się gospodarek i większego ruchu w handlu międzynarodowym. Większy popyt na usługi transportowe sprawia, że cena wzrasta.
Święta Bożego Narodzenia
Okres około bożonarodzeniowy to niezmiennie gorący okres w transporcie co roku. Konsumenci chcą być w stanie obdarować bliskich prezentami, zwiększa się więc popyt. Prezenty muszą dotrzeć do konsumentów przed świętami. Taka sytuacja zawsze pociąga za sobą zastoje oraz podwyżki frachtu, lecz nigdy nie w takim stopniu jak w 2020 roku.
Chiński Nowy Rok
Chiński Nowy Rok to wyjątkowy okres świąteczny w Azji Południowo-Wschodniej. Ten okres jest zazwyczaj trudny dla przedsiębiorców działającymi z chińskimi partnerami. Jest to czas wstrzymania pracy, zakłady dostarczające na cały świat nie produkują towarów, dlatego importerzy starają się nagromadzić towar przed Chińskim Nowym Rokiem.
W 2021 roku, Chiński Nowy Rok wypada 12 lutego i zapoczątkuje on Rok Bawołu. Jako że w Święto Latarni jest obchodzone w niewielkim odstępie czasowym od Chińskiego Nowego Roku, możliwe jest, że przestój będzie trwać nawet trzy tygodnie.
Brexit i jego konwencje
Trwa wyścig z czasem, by zdążyć przed wejściem w życie postanowień dotyczącym wyjściem Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Jeśli nie zostanie znalezione rozwiązanie, wymiana towarowa z UE do Wielkiej Brytanii będzie importem/eksportem, czyli zastosowanie będą miały m.in. procedury celne.
Jak będzie wyglądał rok 2021?
Prawdopodobne jest, że w 2021 roku:
- nadal będzie problem z dostępnością miejsc na kontenerowcach i innych środkach transportu, a także samych wolnych kontenerów
- będzie miało miejsce podwyższenie stawek do pierwszych tygodni lutego, po czym nastąpi spadek stawek, lecz nadal będą one na wyższym poziomie niż zazwyczaj
- przed Chińskim Nowym Rokiem nastąpi spiętrzenie ładunków do wysłania
- część importerów zdecyduje się na zawieszenie lub opóźnienie czynności importowych, aż ustabilizują się stawki
- nastąpi zmiana preferencji transportowych oraz rozwój spedycji drogowej z Chin do Europy
- zwiększona zostanie opłata demurrage
- zaobserwuje się podwyższenie się stawek lotniczych, a także zbliżenie do siebie stawek w transporcie morskim i kolejowym.
Stopniowe wprowadzanie szczepionek daje nadzieję na powrót „starej” normalności w 2021 r. Oznaczałoby to odbicie się gospodarek od czasowego dołka, wzrost zarówno popytu jak i podaży, co wiąże się ze wzrostem importu.
Przeczytaj więcej na temat transportu z Chin w 2021 roku.
