ZSEE to skrót oznaczający zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Jest to sprzęt lub urządzenia, których działanie uzależnione jest od zasilania polem elektromagnetycznym lub prądem elektrycznym. Niewłaściwa metoda ich utylizacji jest bardzo szkodliwa dla środowiska, dlatego należy je oddawać w specjalnych do tego przeznaczonych punktach. Wprowadzenie takich produktów na rynek wiąże się z dodatkową opłatą. Ile wynosi stawka ZSEE, czyli opłata za zużyty sprzęt dla różnych grup produktowych?
Skąd się wzięła stawka ZSEE?
Unia Europejska zauważając rosnący problem elektrośmieci, ustaliła odpowiednie przepisy. W UE obowiązuje Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/19/UE w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Jedną z jej głównych założeń jest wprowadzenie systemów zapewniających właściwe przetwarzanie elektrośmieci. W dyrektywie zostało także określone wymagane oznaczenie na tego typu towarach w postaci przekreślonego kontenera.
Zasady postepowania ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym w Polsce określa ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. 2015 poz. 1688). W niej także określone zostały wysokości opłat za konkretne grupy produktowe.
Wszyscy importerzy sprzętu elektrycznego lub elektronicznego są obowiązani do rejestracji w BDO. Ciąży na nich obowiązek osiągania minimalnych rocznych poziomów zbierania zużytego sprzętu. Wysokość poziomów wynosi przynajmniej 40% średniorocznej masy sprzętu wprowadzonego do obrotu, a dla źródeł światła oraz diod elektroluminescencyjnych (LED) – 50% średniorocznej masy sprzętu wprowadzonego do obrotu. Obowiązkiem importera sprzętu przeznaczonego do gospodarstwa domowego jest także wniesienie zabezpieczenia finansowego na dany rok kalendarzowy.
Importerzy i inne podmioty wprowadzające sprzęty na rynek, którzy nie osiągnęli minimalnego rocznego poziomu:
- zbierania zużytego sprzętu
- odzysku
- przygotowania do ponownego użycia i recyklingu zużytego sprzętu
są zobowiązani do uiszczenia opłaty produktowej.
Jeżeli importer osiągnął wymagane ww. poziomy i wpłacił wymagane zabezpieczenie finansowe, zabezpieczenie to zostaje mu zwrócone. Jeżeli nadpłacił on wymaganą kwotę, różnica między dwoma wartościami zostanie mu zwrócona.
Kiedy nie obowiązuje wymóg opłacenia należności?
Opłata produktowa nie obowiązuje, jeśli:
- opłata produktowa za daną grupę sprzętu nie przekroczyłaby 50 zł
- importer wprowadza do obrotu małogabarytowy sprzęt o zewnętrznych wymiarach do 50 cm, o łącznej średniorocznej masie sprzętu do 100 kg (obowiązek złożenia zaświadczenia marszałkowi)
- importer wprowadza do obrotu wielkogabarytowy sprzęt o zewnętrznych wymiarach przekraczających 50 cm, o łącznej średniorocznej masie sprzętu nieprzekraczającej 1000 kg (obowiązek złożenia zaświadczenia marszałkowi).
Ile wynosi stawka ZSEE?
Stawka opłaty produktowej ZSEE oparta jest o masę zużytego sprzętu wyrażoną w kilogramach. Wymagana opłata obliczana jest jako iloczyn opłaty produktowej i różnicy pomiędzy odpowiednio wymaganym a osiągniętym minimalnym rocznym poziomem zbierania zużytego sprzętu, poziomem odzysku oraz poziomem przygotowania do ponownego użycia i recyklingu zużytego sprzętu.
Istnieją dwie stawki ZSEE:
- dla grupy sprzętu typu lampy – od 4 zł do 8 zł za 1 kg
- lampy fluorescencyjne, także proste i skomplikowane
- wysokoprężne lampy wyładowcze, w tym ciśnieniowe lampy sodowe i lampy metalohalogenkowe
- niskoprężne lampy sodowe
- diody elektroluminescencyjne (LED).
- dla pozostałych grup sprzętu – od 0 zł do 2 zł za 1 kg
- sprzęt działający na zasadzie wymiany temperatur (chłodziarki, zamrażarki, sprzęt automatycznie wydający produkty chłodzone, sprzęt klimatyzacyjny, sprzęt do osuszania, pompy ciepła, grzejniki)
- ekrany, monitory i sprzęt zawierający ekrany o powierzchni większej niż 100 cm2 (odbiorniki telewizyjne, ekrany, cyfrowe ramki LCD do zdjęć, monitory, laptopy, notebooki)
- sprzęt wielkogabarytowy (przynajmniej jeden bok o długości powyżej 50 cm; pralki, suszarki do odzieży, zmywarki, kuchenki, piekarniki elektryczne, elektryczne płyty grzejne, oprawy oświetleniowe, sprzęt do odtwarzania dźwięku lub obrazu, sprzęt muzyczny poza organami piszczałkowymi stosowanymi w kościołach, urządzenia używane do dziania i tkania, sprzęt kopiujący, ponadto wielkogabarytowe komputery, drukarki i automaty na monety, wyroby medyczne, przyrządy do monitorowania i kontroli, panele fotowoltaiczne, bankomaty i podobne maszyny)
- sprzęt małogabarytowy (żaden bok nie jest dłuższy niż 50 cm; pralki, odkurzacze, zamiatacze do dywanów, urządzenia do szycia, oprawy oświetleniowe, kuchenki mikrofalowe, sprzęt wentylujący, żelazka, tostery, noże elektryczne, czajniki elektryczne, zegary i zegarki, golarki elektryczne, wagi, urządzenia do pielęgnacji włosów i ciała, kalkulatory, odbiorniki radiowe, kamery wideo, sprzęt wideo, sprzęt hi-fi, instrumenty muzyczne, sprzęt do odtwarzania dźwięku lub obrazu, elektryczne lub elektroniczne zabawki, sprzęt sportowy, komputery rowerowe, do nurkowania, biegania, wiosłowania i podobne, czujniki dymu, regulatory ciepła, termostaty, ponadto małogabarytowe narzędzia elektryczne i elektroniczne, wyroby medyczne, przyrządy do monitorowania i kontroli, urządzenia automatycznie wydające produkty, mały sprzęt ze zintegrowanymi panelami fotowoltaicznymi)
- małogabarytowy sprzęt informatyczny i telekomunikacyjny (żaden bok nie jest dłuższy niż 50 cm; telefony komórkowe, GPS, kalkulatory kieszonkowe, routery, komputery osobiste, drukarki, telefony).
Jak uiścić opłatę produktową?
Importer sam musi dopilnować, aby uiścić należną opłatę na rachunek bankowy właściwego urzędu marszałkowskiego danego województwa. Opłata jest wnoszona do 15 marca następującego po opłacanym roku kalendarzowym.
Od importera wymagane jest złożenie sprawozdań do 15 marca:
- o ilości i masie wprowadzonego sprzętu
- o masie zużytego sprzętu zebranego
- o osiągniętych poziomach zbierania
- zawierającego odrębnie informację dla poszczególnych grup sprzętu
- wykazu zakładów przetwarzania.
Wzory ww. dokumentów oraz odnośniki do poszczególnych aktów dostępne są na stronie oficjalnej GIOS.
Część uiszczonej opłaty produktowej zostaje przekazana Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
