Oznakowanie CE obowiązuje w przypadku wielu grup wyrobów. Stanowi deklarację producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela, że dany produkt spełnia wymagania dyrektyw Nowego Podejścia. Podlegają mu między innymi maszyny, zabawki, wyroby medyczne, jak również wszystkie urządzenia mogące wytwarzać zakłócenia elektromagnetyczne. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że dużo jest towarów, dla których oznaczenie CE nie jest obowiązkowe. Poniżej opisujemy jakie produkty nie muszą posiadać CE.
Jakie produkty nie muszą posiadać CE?
Opisaliśmy wcześniej, w jakich przypadkach oznakowanie CE jest obowiązkowe. Z oczywistych przyczyn oznakowaniu CE nie podlegają artykuły umieszczane na rynku państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Większość dyrektyw nowego podejścia przewiduje umieszczenie na wyrobie oznakowania CE. Wyjątek stanowią jednak dyrektywy obejmujące następujące grupy wyrobów:
- opakowania i odpady opakowań,
- transeuropejski system szybkiej kolei,
- transeuropejski system konwencjonalnej kolei.
Czy meble muszą mieć CE?
Wyróżnia się pewne grupy towarów, dla których nie ma dyrektyw nowego podejścia. W takim razie jakie produkty nie muszą posiadać CE? Najbardziej popularną grupę takich produktów stanowią meble (szafy, półki, krzesła, łóżka, lady sklepowe, regały i inne elementy wyposażenia domu, biura lub sklepu). Do wyjątków zalicza się natomiast wyroby podlegające pod oznakowanie CE na mocy odpowiednich dyrektyw:
- niskonapięciowej – LVD 2006/95/WE
- kompatybilności elektromagnetycznej – EMC 2004/108/WE.
Przykładem takiego produktu mogą być więc szafki kuchenne z wbudowanymi elementami oświetlenia.
Do najważniejszych grup towarów wyłączonych z konieczności nanoszenia oznakowania CE, oprócz mebli należą również: wyroby do uprawiania sportów, wyroby ogólnodostępne albo służące przemieszczaniu się, niektóre kosmetyki, artykuły do kontaktu z żywnością, odzież, wyroby włókiennicze itp.
Czy sprzęt sportowy podlega oznakowaniu CE?
W przypadku niektórych grup wyrobów, kwestia tego, jakie produkty nie muszą posiadać CE, wywołuje sporą niepewność. Wśród wielu producentów zwątpienie wzbudza kwestia oznakowania bądź też nie oznakowania sprzętu sportowego. Należy zaznaczyć, że z zasady nie ma obowiązku zamieszczania znaku CE na wyrobach sportowych. Producenci zobowiązani są jednak do przestrzegania zaleceń związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa ich użytkowania. Wpływ na to ma między innymi wytrzymałość tworzyw, z których wykonuje się dany przedmiot. Z tego względu najczęściej używane produkty takie jak piłki czy rowery zwolnione są z konieczności zamieszczania znaku CE.
Wszelkiego rodzaju ochraniacze czy kaski podpadają już pod dyrektywę o środkach ochrony indywidualnej (PPE 89/686/WE) i należy nanieść na nich oznakowanie CE. Jest to również wymagane w przypadku sprzętu, którego użytkową grupę docelową stanowią małe dzieci. Właśnie dlatego niektórzy producenci decydują się na zamieszczenie informacji na etykiecie produktu o tym od jakiego wieku przewidziane jest korzystanie z danego wyrobu.
Czy CE jest obowiązkowe na wszystkie produkty dla dzieci?
Powszechnie wiadomo, że zabawki podlegają oznakowaniu CE (zabawka oznacza dowolny produkt lub materiał zaprojektowany lub wyraźnie przewidziany do używania w czasie zabawy przez dzieci do 14 lat). W tym przypadku jest to o tyle istotne, że dotyczy kwestii bezpieczeństwa użytkowania takiego sprzętu przez dzieci. Jednak nawet od tej reguły można znaleźć pewne wyjątki. Dyrektywa zabawkowa uwzględnia takie kategorie wyrobów, które chociaż mogłyby być sklasyfikowane jako zabawki ze względu na wygląd czy przeznaczenie to jednak nie podlegają przepisom certyfikacji wyrobów i nie ma konieczności nadawania na nie znaku CE. Dyrektywa 2009/48/WE nie przewiduje oznakowania CE ani posiadania certyfikatów zgodności z jej wymogami na przedmioty związane z dziećmi i przez nie używane, czyli:
- smoczki dziecięce,
- puzzle składające się z więcej niż 500 elementów.
- oświetlenie przeznaczone dla dzieci,
- dodatki do ubrań dla dzieci,
- dekoracje świąteczne i okolicznościowe,
- wyroby dla kolekcjonerów, np. wierne modele przedmiotów, historyczne repliki zabawek oraz wierne kopie broni palnej (warunek uznania tych wyrobów za wyłączone z wymagań dyrektywy stanowi umieszczenie na ich opakowaniu widocznego i czytelnego komunikatu, że są one przeznaczone dla kolekcjonerów powyżej czternastego roku życia).
Oznakowanie CE a inne przepisy
To, że jakaś grupa wyrobów jest zwolniona z konieczności nanoszenia CE nie oznacza, że nie dotyczą jej inne przepisy europejskie. Przykładowo:
- artykuły do kontaktu z żywnością, czyli wszelkiego rodzaju garnki, sztućce, zastawy stołowe, woreczki foliowe itd. (podpadają pod rozporządzenie (WE) 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Radyw sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylające dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG. Wiąże się z tym wymóg naniesienia oznakowania, które stanowi deklarację producenta, że korzystanie z danego wyrobu nie wiąże się z ryzykiem przedostania się substancji chemicznych do jedzenia).
- opakowania i odpady opakowaniowe (odpady opakowaniowe oznaczają wszelkie opakowania lub materiały opakowaniowe objęte definicją odpadów podaną w dyrektywie 75/442/EWG, z wyjątkiem pozostałości powstających w procesie produkcji opakowań).
- odzież i wyroby włókiennicze (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1007/2011 w sprawie nazewnictwa włókien tekstylnych oraz etykietowania i oznakowywania składu surowcowego wyrobów włókienniczych, a także uchylenia dyrektywy Rady 73/44/EWG oraz dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 96/73/WE i 2008/121/WE).
Niektóre zakłady pracy dostarczają swoim pracownikom odzież roboczą taką jak fartuchy czy koszulki. Należy zwrócić uwagę czy taki ubiór podpada też pod definicję odzieży ochronnej. Jeśli produkt ma na celu jedynie chronić przed zabrudzeniem, to nie wymaga specjalnego oznakowania. Jednak gdy chroni przed jednym lub wieloma zagrożeniami, z którymi pracownik ma styczność na terenie zakładu pracy, wtedy podpada już pod wymagania obowiązujące dla środków ochrony indywidualnej i oznakowanie CE jest już konieczne.
Obowiązku nanoszenia oznakowania CE nie przewiduje dyrektywa dotycząca wyrobów klasyfikowanych jako wyposażenie stosowane na statkach morskich. Z tego względu CE nie umieszcza się na opakowaniach, urządzeniach kolejowych (np. taborze kolejowym), a także na produktach objętych przepisami ustawy o wyposażeniu morskim. W tej sytuacji oznakowanie CE zastępuje się jednak innym znakiem zgodności – tzw. kołem sterowym.
Produkty, które nie podlegają oznakowaniu CE
Podsumowując, jakie produkty nie muszą posiadać CE? Poniżej przedstawiono listę produktów, które nie wymagają nanoszenia oznaczenia CE:
- opakowania
- meble
- sprzęt sportowy
- odzież, wyroby włókiennicze
- szybka kolej
- wyposażenie morskie
- niektóre zabawki i produkty dla dzieci (patrz wyżej)
- artykuły do kontaktu z żywnością
- artykuły dekoracyjne.
Rozporządzenie 765/2008/WE w art. 30 ust. 6 wymaga, aby każda niezgodność umieszczenia oznakowania CE została objęta sankcjami, w tym karnymi, w ramach prawa wewnętrznego każdego kraju. W Polsce instytucją nadzoru rynku jest Prezes UOKiK. Główną instytucja nadzoru rynku jest UOKIK (Urząd Ochrony Konsumentów i Konkurencji), która dokonuje kontroli przez następujące organy nadzoru rynku:
- Inspekcja Handlowa,
- Inspekcja Ochrony Środowiska,
- Organy Nadzoru Budowlanego,
- Państwowa Inspekcja Pracy,
- Urząd Komunikacji Elektronicznej,
- Urząd Transportu Kolejowego,
- Urzędy Morskie,
- Wyższy Urząd Górniczy,
- Inspekcja Transportu Drogowego.
Brak konieczności nanoszenia oznakowania CE nie zwalnia jednak producentów z obowiązku dopilnowania, żeby produkt był bezpieczny dla jego użytkownika. Dlatego na wyrobach umieszczane są informacje ostrzegawcze, a do sprzętu dołącza się szczegółowe instrukcje obsługi. Dyrektywa o ogólnym bezpieczeństwie produktów 2001/95/WE dotyczy wszystkich towarów i grup towarów, które nie są uwzględnione w dyrektywach Nowego Podejścia. Należy o tym pamiętać bez względu na to, jakie produkty nie muszą posiadać CE.
