Poszczególne kraje na świecie różnią się między sobą kulturą wręczania prezentów. Wśród tych państw wyróżniają się Chiny, gdzie reguły obdarowywania sięgają tysiące lat wstecz. W samym Państwie Środka zwyczaje różnią się między mieszkańcami poszczególnych regionów, jak również zależą od tego, z której mniejszości narodowej dana osoba pochodzi. Sztuka obdarowywania prezentami jest ważnym elementem, aby zachować harmonię w społeczeństwie, jak i pomaga przy zawieraniu kontaktów biznesowych. Sprawdź, jakie prezenty w Chinach darowane są z przy okazji Nowego Chińskiego Roku oraz w otoczeniu biznesowym, a także jakich upominków należy się wystrzegać.
Prezenty w Chinach – ogólne zasady
Prezenty są ważnym aspektem w kontaktach międzyludzkich w Państwie Środka. Obdarowywanie prezentami czy stawianie posiłków wzmacnia więzi, ale także zobowiązuje do odwzajemnienia się. W odróżnieniu od świata zachodniego, w Chinach ważne jest zachowanie harmonii w więziach międzyludzkich. Dzięki okazywaniu właściwych emocji, uprzejmości, szacunku i wzajemności buduje się guanxi (sieć powiązań, kontaktów). Guanxi jest kluczowe, jeśli chcemy zaistnieć na chińskim rynku.
Podarki prezentuje się przede wszystkim podczas Chińskiego Nowego Roku, na weselach i przy świętowaniu narodzin. Chociaż Chińczycy nie świętują Bożego Narodzenia, upominki bożonarodzeniowe stają się coraz bardziej powszechne. Natomiast z okazji obchodów Święta Środka Jesieni, można obdarować drugą osobę ciasteczkami księżycowymi.
W Chiński Nowy Rok pieniądze powinny być darowane w czerwonej kopercie. Kwota musi być parzysta, przy użyciu parzystej liczby nowych banknotów. Tradycyjnie czerwonej koperty nie otwiera się aż obchody Nowego Roku się nie zakończą, w przeciwnym razie przyciągnie się pecha.
Wręczanie i odbieranie prezentu w Chinach
Chińskim zwyczajem dotyczącym prezentów jest trzykrotne odrzucanie podarku zanim się go przyjmie, aby nie wyjść na chciwego człowieka. Zwyczajowo nalega się na przyjęcie prezentu parę razy. Jeśli jesteś odbiorcą prezentu, powinieneś również odrzucić prezent trzy razy, zanim go przyjmiesz. Jest to sposób wyrażania skromności i dobrych manier i niekoniecznie oznacza, że obdarowywanemu nie podoba się prezent.
Czerwony jest uważany za szczęśliwy kolor w Chinach. Dlatego też, zwykły czerwony papier do pakowania jest uważany za jeden z niewielu bezpiecznych wyborów. Złoty, srebrny i różowy są również odpowiednimi kolorami papieru do pakowania. Inne kolory mają różnorodne znaczenie w chińskiej kulturze, z których wiele ma zabarwienie negatywne.
Prezent powinien być dobrze zapakowany i nie powinna być to powszechna, nijaka torba czy opakowanie. Podarek należy podać i odebrać obiema rękami. Prezenty zwykle nie są otwierane przed ofiarodawcą. Od dawien dawna w Chinach panowało przekonanie, że o wartości prezentu nie świadczy jego wartość materialna, a uczucie, które reprezentuje.
Jakie prezenty są dobrze odbierane w Chinach?
Istnieją pewne kategorie przedmiotów, które są mile widziane jako prezenty przez Chińczyków. Oto niektóre z nich:
- podarki w 6 lub 8 egzemplarzach lub związane z numerami: 6, 8, 68, 88, 168. Słowo sześć brzmi jak płynność (bez przeszkód), a liczba osiem utożsamiana jest z pomyślnością;
- przedmioty właściwe dla twojego kraju lub regionu, takie jak rękodzieło lub ilustrowana książka, słodycze. Lepiej mieć w zanadrzu przedmioty tego typu, aby w razie czego się odwdzięczyć;
- wina, papierosy lub cygara, lecz raczej w wyższej półki i w podwójnych egzemplarzach;
- owoce, żywność i suplementy zdrowotne – oznaczają życzenie długiego życia w zdrowiu. Pomarańcze na przykład, utożsamiane są ze złotem oraz bogactwem;
- artykuły domowe, szczególnie dla nowożeńców lub kogoś, kto się właśnie przeprowadził. Sokowirówka, zestaw do herbaty czy naczynia i akcesoria kuchenne są bezpiecznymi opcjami;
- czapka, rękawiczki, szalik, ubrania, masażery, sprzęt fitness – mile widziane przez starsze osoby, szczególnie na Chiński Nowy Rok;
- artykuły szkolne, książki edukacyjne, zabawki, cukierki, czekolada – to uniwersalne podarki dla dzieci na całym świecie. Gdy nadchodzi Chiński Nowy Rok, dzieciom należy wręczyć czerwoną kopertę z pieniędzmi. Dzieci chowają koperty pod poduszkę i trzymają je tam przez tydzień, żeby przyniosły one szczęście.
Prezenty w Chinach – jakich prezentów unikać?
Społeczeństwo Państwo Środka jest pełne przesądów i zabobonów. Już od starożytnych czasów istnieją pewne reguły regulujące obdarowywanie podarkami. Dlatego też istnieje wiele przedmiotów, które nie powinny służyć za prezenty w Chinach. Oto niektóre z nich:
- zielony kapelusz dla mężczyzny – jeśli mężczyzna nosi kapelusz lub nakrycie głowy w kolorze zielonym oznacza to, że jego małżonka jest mu niewierna;
- ostre przedmioty – w nurcie feng shui przepełnione są negatywną energią i symbolizują koniec więzi międzyludzkich. Jeśli jednak chcesz obdarować takim prezentem znajomego Chińczyka, poproś w zamian o symboliczną kwotę. W ten sposób sprzedasz tej osobie ostry przedmiot, niż raczej ją obdarujesz, i nie będzie już on niósł znaczenia zakończenia znajomości;
- paski, naszyjniki i tym podobne – takimi prezentami obdarowywują się nawzajem zakochani. Przedmioty te są zbyt osobiste, aby wręczyć je znajomemu. Chińczycy także wierzą, że jeśli sprezentujesz komuś portfel, oddajesz mu swoje szczęście;
- lustra oraz lalki – wierzy się, że przyciągają one duchy; dodatkowo, lustro wyraża kruchość;
- antyki i inne przedmioty z drugiej ręki – wraz z nabyciem używanego przedmiotu na nowego właściciela przechodzą nieszczęścia poprzedniego;
- długopis lub pióro o czerwonym tuszu – mimo że w chińskiej kulturze czerwony oznacza szczęście, czerwony tusz nie ma takiego znaczenia. W starożytnych Chinach czerwonym tuszem zapisywano imiona kryminalistów, dlatego też w dzisiejszych czasach się go unika. Wyjątkiem są pieczątki.
Jakich prezentów unikać w Chinach? Wyrazy homofoniczne
Wiele przesądów łączy się z chińskim pismem oraz wymową poszczególnych znaków. W języku mandaryńskim występuje ogromna ilość homofonów, czyli słów, które brzmią tak samo, lecz inaczej się je zapisuje. Przykłady przedmiotów o takich wyrazach to:
- gruszki – słowo czytane jest podobnie jak odejście;
- parasole – słowo podobne do rozejścia się;
- upominki w siedmiu egzemplarzach lub związane z siódemką – czytanie podobne do słowa gniew;
- obuwie – słowo czytane jak demoniczny; dodatkowo, można to odczytać jako życzenie „odejścia” danej osoby, a wyrażenie „nosić obcisłe buty” oznacza przysparzanie kłopotów;
- książki – słowo czytane identycznie jak słowo przegrać.
Jakich prezentów unikać w Chinach? Przedmioty powiązane z żałobą
Pod żadnym pozorem nie prezentuj Chińczykom przedmiotów, które w ich kulturze kojarzą się z pogrzebem, żałobą oraz śmiercią. Są to takie przedmioty jak:
- chusteczki (np. wyszywane);
- świece;
- kadzidła;
- obuwie z elementami słomy, sznurka (np. espadryle);
- żółte chryzantemy oraz białe kwiaty;
- zegar lub zegarek – po chińsku obdarowywanie zegarem brzmi jak wysyłanie kogoś w zaświaty;
- wszelkie podarki owinięte w tkaninę lub papier o kolorze czarnym białym, szarym lub niebieskim (kolory żałobne);
- wszelkie upominki w czterech egzemplarzach – czwórka w języku mandaryńskim (a także japońskim) brzmi jak śmierć. Przesądni Chińczycy nawet stawiają budynki nie tylko bez oznaczenia trzynastego piętra, ale także czwartego.
Prezenty w Chinach – wręczanie prezentów w otoczeniu biznesowym
W chińskiej kulturze biznesu jest przyjęte darowanie prezentów całej jednostce (przedsiębiorstwu) niż tylko jednej osobie. Wręczanie drogiego prezentu jednej osobie w towarzystwie innych przysporzy wstydu, a może nawet źle wpłynąć na wizerunek obdarowywanego. Nie należy fotografować momentu wręczania prezentu, chyba że jest on symbolicznym podarkiem dla całego przedsiębiorstwa. Jeśli przebywamy w domu chińskiego partnera biznesowego, w dobrym guście będzie drobny upominek dla jego małżonki.
W przypadku chęci wręczenia prezentu w otoczeniu biznesowym, na przykład podczas negocjacji, należy stosować się do pewnych zasad.
- Najważniejszą z zasad jest, żeby wręczać prezenty po ukończeniu negocjacji biznesowych.
- Należy podkreślić, że obdarowujesz prezentem jako reprezentant swojej firmy, nie z pobudek osobistych.
- Jeśli możesz, wyjaśnij znaczenie podarku.
- Prezent powinien zostać wręczony najważniejszej osobie – przewodzącemu negocjacji po stronie chińskiej.
- Jeśli podarunków jest kilka, ich wielkość lub drogocenność powinna odpowiadać pozycji obdarowywanego.
- Upominek nie może być zbyt drogocenny – nie należy wywoływać u strony chińskiej zobowiązania, aby odwdzięczyli się prezentem o podobnej wysokiej wartości. Zbyt drogi podarunek może zostać odebrany jako łapówka.
- Zaleca się przywiezienie do Chin prezentu nieopakowanego, jako że może on zostać sprawdzony podczas kontroli celnej.
Ponadto, polecamy zapoznać się z innymi interesującymi aspektami chińskiej kultury biznesowej w naszym darmowym poradniku. W nim także znajduje się więcej informacji na temat obdarowywania prezentami w otoczeniu biznesowym.
