Producent wytwarzający wyroby, bądź pierwszy importer sprowadzający produkty na teren Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), wprowadzając je do obrotu, jest zobowiązany nadać na nie oznaczenie CE. Składa się to z przeprowadzenia różnego rodzaju badań, po czym wystawiona zostaje odpowiednia deklaracja zgodności. W przypadku produktów objętych odpowiednimi dyrektywami unijnymi, chiński producent ma obowiązek nanieść na towar oznaczenie CE oraz przedstawić importerowi deklarację zgodności.
Co to jest oznaczenie CE?
Skrót CE oznacza „Conformité Européenne” – zgodność europejską. Umieszczenie takiego oznakowania na produkcie jest deklaracją producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela, że oznakowany wyrób spełnia wymagania dyrektyw Nowego Podejścia. Każda dyrektywa może mieć odrębne wymagania związane z treścią deklaracji zgodności. Mówiąc prościej, oznaczenie to świadczy o tym, że produkt spełnia wymagania zdrowotne, bezpieczeństwa i jakościowe. Wynika z tego, że może być sprzedawany na terenie Europejskiej Strefy Ekonomicznej (obejmującej 28 krajów członkowskich UE oraz Islandię, Liechtenstein i Norwegię). Nie każdy importowany z Chin produkt musi je zawierać. Wymóg ten odnosi się wyłącznie do określonych kategorii produktów, zdefiniowanych w konkretnych dyrektywach.
Jakich produktów dotyczy oznaczenie CE?
Dyrektywy Nowego Podejścia dotyczą następujących grup wyrobów: wyrobów niskonapięciowych, elektronicznych, prostych zbiorników ciśnieniowych, zabawek, wyrobów budowlanych, maszyn, środków ochrony indywidualnej, wyrobów medycznych, wyrobów in vitro, wyrobów medycznych aktywnego osadzenia, RoHS (ograniczenie stosowania niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym) środków wybuchowych do użytku cywilnego, ATEX, łodzi i jachtów rekreacyjnych, wind (dźwigi), urządzeń ciśnieniowych, urządzeń radiowych, kolei linowych, przyrządów pomiarowych, urządzeń spalających paliwa gazowe, wyrobów pirotechnicznych.
Należy pamiętać, że jeżeli wyrób podlega pod jedną z dyrektyw Nowego Podejścia oznaczenie CE jest obowiązkowe. Nie można go nadać produktom, które nie podlegają pod wspomniane dyrektywy.
Otrzymanie CE jest obowiązkiem producenta. Zdarzają się jednak sytuacje, iż taki producent znajduje się w tzw. krajach trzecich (poza terenem EOG). Takimi krajami mogą być np. Chiny, Ukraina, Rosja, USA. W takiej sytuacji producent z tych krajów może na terenie wspólnoty europejskiej wyznaczyć tzw. upoważnionego przedstawiciela. Jeżeli ten podmiot zostanie powołany, zgodnie z prawem on również może wystawić deklarację zgodności i oznakować produkt znakiem CE. Dlatego też oznakowanie CE może nadać producent lub jego upoważniony przedstawiciel.
Producent musi przejść przez sześć kroków rejestracji:
- Sprawdzenie odnośnych dyrektyw.
- Weryfikację wymagań dla poszczególnych grup produktów.
- Jeśli zachodzi taka potrzeba to jego zadaniem jest znalezienie instytucji certyfikującej, znajdującej się na terenie któregoś z państw członkowskich.
- Sprawdzenie produktu.
- Przygotowanie dokumentacji technicznej.
- Umieszczenie oznaczenia CE.
W niektórych przypadkach obowiązkowa jest niezależna procedura sprawdzająca. W innych zaś, chiński producent sam może nadać sobie oznakowanie CE.
Oznaczenie CE a deklaracja zgodności
Deklaracja zgodności (potocznie błędnie nazywana Certyfikatem CE) to dokument związany z dyrektywami Nowego Podejścia, które mówią o oznakowaniu CE (w przypadku niektórych wyrobów budowlanych mówią o znaku B). Po przeprowadzeniu oceny zgodności, producent wystawia deklarację zgodności. Dokument ten jest deklaracją producenta, że produkt spełnia wszystkie wymagania odnoszących się do niego norm Unii Europejskiej. Następnie produkt posiadający deklarację zgodności nanosi się oznaczenie CE. Innymi słowy, każdy produkt oznaczony symbolem CE musi posiadać deklarację zgodności.
Deklaracja zgodności nie jest pełną nazwą dokumentu. Wyróżniamy następujące deklaracje zgodności (pełne nazwy dokumentu): deklaracja zgodności WE, deklaracja zgodności UE, deklaracja właściwości użytkowych DWU, krajowa deklaracja zgodności, krajowa deklaracja właściwości użytkowych.
Wystawienie deklaracji zgodności pozwala producentowi na naniesienie oznakowania CE na dany wyrób. W wyżej wymienionych dokumentach producent lub jego upoważniony przedstawiciel potwierdzają zgodność wyrobu z wymogami zawartymi w przepisach zasadniczych (dyrektywy Nowego Podejścia oraz Rozporządzenia), jak również w przepisach szczegółowych (normy zharmonizowane – można je kupić w Polskim Komitecie Normalizacyjnym). Niestety na rynku zdecydowana większość deklaracji zgodności UE, deklaracji zgodności WE, krajowych deklaracji zgodności oraz deklaracji właściwości użytkowych jest wystawiona błędnie, co podlega karze finansowej, a często nawet wycofania produktu z rynku.
Co powinna zawierać deklaracja zgodności?
- Numer – niepowtarzalny identyfikator produktu. Umieszczony na górze strony, zazwyczaj w nagłówku.
- Nazwa i adres producenta (lub upoważnionego przedstawiciela).
- Nazwa wyrobu. Przedmiot produktu:
- Typ wyrobu – opis produktu.
- Zastosowanie produktu.
- Zgodność produktu z odpowiednim prawodawstwem wspólnotowym (norma).
- Informacja dotycząca właściwości podstawowych. Odniesienie do specyfikacji wyrobu.
- Jednostki notyfikowane biorące udział w ocenie zgodności.
- Deklaracja z pełną odpowiedzialnością.
- Podpis (nazwisko, stanowisko), miejsce i data wystawienia.
Zapoznaj się ze wzorem deklaracji zgodności.
Deklaracja zgodności czy certyfikat CE? – Różnice
Deklaracja zgodności powszechnie jest błędnie nazywana certyfikatem CE. Jednak taka nazwa nie istnieje w prawie dotyczącym dyrektyw Nowego Podejścia i można mówić jedynie o oznaczeniu CE. Sprawa jednak komplikuje się w przypadku chińskich producentów, którzy mogą przedstawić importerowi właśnie certyfikat CE jako dokument potwierdzający badania towaru.
Chińscy dostawcy dostarczają importerom skany certyfikatu CE i przeprowadzonych testów. Jednak w wielu przypadkach okazuje się, że dokumenty te są sfałszowane i wystawione na inną firmę lub dotyczą innych towarów. Nawet jeśli certyfikat jest autentyczny, należy rozróżnić wymaganą prawnie deklarację zgodności (declaration of conformity) od nieistniejącego certyfikatu zgodności (certificate of conformity). Na podstawie certyfikatu CE lub innych raportów z testów i analiz towaru, producent lub jego przedstawiciel wystawia deklarację zgodności. Dopiero deklaracja zgodności, a nie certyfikat CE, uprawnia do zamieszczenia oznaczenia CE na produkcie.
Czym grozi brak oznakowania CE?
Osoba wprowadzająca na rynek na teren Europejskiego Obszaru Gospodarczego produkty bez oznaczenia CE, bądź też niespełniające wymagań dyrektyw i norm, naraża się na wielkie koszty i nieprzyjemności. W przypadku wykrycia takiego procederu podejmowane są następujące kroki:
- Kara grzywny, w wysokości do 100 000 złotych
- Produkt po kontroli odpowiednich organów zostaje umieszczony w Krajowym Wykazie Wyrobów Zakwestionowanych, co jest równoznaczne z tym, iż zostaje wycofany z rynku
- W przypadku wycofywania produktów z rynku producent jest zobowiązany do odkupienia wyrobów od klientów, którzy już je nabyli
Karom podlegają takie działania jak:
- Dystrybucja towaru, który nie spełnia zasadniczych wymagań;
- Umieszczenie znaku CE na wyrobie, który nie spełnia zasadniczych wymagań;
- Naniesienie na produkt oznaczenia podobnego do CE;
- Wprowadzenie do obrotu towaru, który wymaga CE, a go nie posiada.
Jak przebiega ocena zgodności?
Ocena zgodności składa się z wielu etapów, które mają na celu dokładną kontrolę towarów. W ten sposób sprawdza się, czy wyrób spełnia wszystkie określone wymagania unijne. Taka ocena stanowi podstawę do wydania certyfikatu zgodności CE, deklaracji zgodności i w końcu umieszczenia CE. Niektóre z działań może przeprowadzić producent, a inne wymagają zaangażowania jednostki notyfikowanej.
Ocenę przeprowadza producent:
- Wewnętrzna kontrola produkcji
- Zgodność z typem (obejmuje fazę produkcji i następuje po „kontroli typu”, którą przeprowadza jednostka notyfikowana)
Ocenę przeprowadza jednostka notyfikowana:
- Kontrola typu (obejmuje fazę projektowania)
- Zapewnienie jakości produkcji
- Zapewnienie jakości wyrobu
- Weryfikacja wyrobu
- Weryfikacja jednostkowa (każdy wyrób zostaje poddany kontroli)
- Pełne zapewnienie jakości
Oznaczenie CE a znak China Export
Przy imporcie z Chin należy uważać na pojawiający się na towarach symbol przypominający CE, który oznacza „China Export”. W rzeczywistości symbol ten nic nie znaczy. W żaden sposób nie potwierdza jakości i bezpieczeństwa wyrobu ani jego zgodności z dyrektywami unijnymi. Od właściwego oznaczenia CE (Conformité Européenne) różni się jedynie odległością między literami. Obowiązkiem importera jest sprawdzenie autentyczności CE. W przypadku wątpliwości co do oznakowania na produkcie, należy poprosić o przesłanie deklaracji zgodności i zweryfikować, czy certyfikat zawiera wszystkie potrzebne informacje. Należy pamiętać, że wprowadzając towar na rynek polski, to importer (a nie chiński producent) ponosi odpowiedzialność za bezpieczeństwo użytkowania produktu. Należy również pamiętać, że format oznakowania CE jest określony odpowiednimi przepisami.
Więcej o CE można się dowiedzieć korzystając z infolinii Europejskiego Punktu Konsultacyjnego +48 735 790 790.
