Oeko-Tex to bez wątpienia najbardziej znaczące i wiarygodne oznakowanie ekologiczne na świecie. Swoim zakresem obejmuje wszystkie poziomy przetwarzania wyrobów włókienniczych pierwotnych, pośrednich i końcowych. Dlatego też stanowi gwarancję bezpieczeństwa ekologicznego dla konsumenta i informuje o spełnieniu przez towary wymagań dotyczących zdrowego stylu życia. Z tego względu jest również obecnie kluczem do wejścia firmy na światowy rynek. Przy czym wszystkie państwa, w których znajdują się agencje certyfikujące, są powiązane z Międzynarodowym Stowarzyszeniem Tekstylnym. Co za tym idzie, certyfikacja może skutecznie ominąć bariery handlowe w krajach Unii Europejskiej i Ameryce Północnej. Poza tym z czasem hasło „Tekstylia Godne Zaufania” Oeko-Tex stało się synonimem jakości użytych surowców oraz bezpieczeństwa zdrowotnego.
Cele przyświecające certyfikacji Oeko-Tex
OEKO-TEX® wzmacnia świadomość całego łańcucha produkcji tekstyliów w zakresie odpowiedzialnego usuwania potencjalnie szkodliwych substancji w tekstyliach i odgrywa pionierską rolę w skutecznej ochronie konsumentów. Dodatkowo wyróżnia się w ten sposób obecne na rynku produkty, które są pozbawione substancji szkodliwych i spełniają określone kryteria jakościowe. Kolejnym jej atutem jest standaryzacja kryteriów oceny i certyfikacji produktów włókienniczych niezależnie od miejsca produkcji. Oprócz tego ogranicza występowania w obiegu tekstyliów wyprodukowanych przy użyciu substancji szkodliwych dla zdrowia i niebezpiecznych pod względem użytkowania przy długotrwałym kontakcie ze skórą. Z czasem zaobserwowano również wzrost świadomości użytkowników produktów tekstylnych, co przekłada się na zwiększenie bezpieczeństwa całego łańcucha dostaw.
Kogo dotyczy oznaczenie „Tekstylia Godne Zaufania”
Należy zwrócić uwagę na to, że odzież ma istotny wpływ na ludzkie zdrowie, ponieważ pozostaje w bliskim kontakcie z ludzkim ciałem. Zatem oznaczenie Oeko-Tex powinno być ważne nie tylko dla producentów i dystrybutorów tekstyliów, ale również dla użytkowników produktów końcowych. Okazuje się, że globalna produkcja w branży tekstylnej i odzieżowej staje się coraz bardziej drobnoziarnista. Certyfikacja stanowi zatem potwierdzenie czystości wyrobów włókienniczych i wyrobów skórzanych na wszystkich etapach produkcyjnych (zaczynając od surowców takich jak włókna, przędze, guziki, nici, tkaniny kończąc na badaniach produktów gotowych do użycia).
Jak wygląda proces certyfikacji Oeko-tex?
Głównym organem certyfikującym pozostaje stowarzyszenie International Association for Research and Testing in the Field of Textile Ecology OEKO-TEX® z siedzibą w Szwajcarii. Od początku przedsięwzięcia swoje produkty badaniom poddało ponad 10 000 firm włókienniczych zlokalizowanych w 85 krajach świata. Sam proces certyfikacji polega na przeprowadzeniu badań laboratoryjnych wszystkich elementów produktu tekstylnego w tym: tkanin i materiałów, nici i dodatków w tym guzików, suwaków, zatrzasków, zapinek, nitów itp.
Przebieg badania produktu tekstylnego
- Sprawdzeniu dokumentacji dotyczącej procesu produkcji oraz pochodzenia użytych do produkcji surowców.
- Przeprowadzeniu badań próbek dostarczonych przez producentów.
- Przeprowadzeniu badań próbek produktów dostępnych przed wprowadzeniem do obrotu.
- Przeprowadzaniu wyrywkowych badań produktów pozyskanych ze źródeł niezależnych od certyfikowanych firm (dostępnych w obrocie handlowym).
- Stworzenie raportu z badań oraz wydanie certyfikatu, w którym wymieniony jest numer protokołu badań, zakres produktów objętych certyfikatem, klasa certyfikowanych produktów, informacje o braku prawnie zakazanych substancji, data wydania certyfikatu razem z jego datą ważności, pieczęć oraz podpisy wydawców.
Co więcej, w chińskich prowincjach Fujian, Zhejiang i Guangdong oraz w innych głównych prowincjach włókienniczych coraz częściej uznawana jest certyfikacja Oeko-Tex. Poza tym coraz więcej firm tekstylnych zaangażowanych w handel zagraniczny zaczęło ubiegać się o ten certyfikat. Jednak ze względu na złożoność procesu aplikacji wiele przedsiębiorstw Państwa Środka ma jeszcze trudności w procesie składania wniosku, a rygorystyczny proces testowania utrudnia niektórym przedsiębiorstwom jego pomyślne przejście.
Certyfikat Oeko-Tex i badania substancji niebezpiecznych
Zanim produkt uzyska certyfikat, należy przeprowadzić szereg badań laboratoryjnych. Wyniki próbek muszą mieścić się poniżej wartości granicznych określonych przez normy standardu. Sprawdzana jest przede wszystkim zawartość takich substancji jak:
- formaldehyd wolny i częściowo związany
- zabronione barwniki azowe
- ekstrahowane metale ciężkie i pestycydy
- dwutlenek tytanu, dwutlenek siarki
- chlorowane fenole, ftalany i organiczne związki cyny
- barwniki zawierające odszczepialne aryloaminy, rakotwórcze i alergogenne
- chlorowane benzeny i tolueny i węglowodory aromatyczne
- pozostałości rozpuszczalników i środków powierzchniowo czynnych
- związki per- i polifluorowane oraz stabilizatory UV (kwas perfluorooktanowy PFOA i substacje zwiazane).
Należy pamiętać, że niebezpieczne substancje mogą wywoływać reakcje alergiczne nie tylko poprzez bezpośredni kontakt ze skórą. Pod względem użytkowania szczególnie narażone są dzieci. Dlatego też badaniom podlegają także parametry, które przyczyniają się do dostania się substancji szkodliwych także drogą wziewną lub poprzez ślinę. Z tego względu oprócz występowania substancji niebezpiecznych ocenia się również zapachy, wartość pH, ftalany, związki cynoorganiczne (TBT, TPhT, DBT), emisję związków lotnych, odporność na odbarwienie przez wodę, pot a także ślinę.
Podział produktów – standard Oeko-Tex
Biorąc pod uwagę różnorodność obecnych na rynku wyrobów wszystkie produkty tekstylne podzielono na klasy. Przy czym Klasa I oznacza największe wymagania. Klasyfikacji dokonano, rozpatrując przeznaczenie oraz częstotliwości potencjalnego kontaktu materiału ze skórą użytkownika. Ponadto zgodnie z ideą certyfikacji w poszczególnych klasach można oznaczać wszystkie produkty tekstylne. Zarówno pościele, kołdry, poduszki, narzuty, koce, ręczniki jak i bielizna, ubrania czy elementy elementy wyposażenia wnętrz.
- Klasa I – produkty włókiennicze dla niemowlaków i dzieci do lat 3 których powierzchnia ma bezpośredni kontakt ze skórą (bielizna, pościel niemowlęca, pościele dziecięce, poszewki, kołderki i poduszki dla dzieci, zabawki tekstylne)
- Klasa II – wyroby tekstylne, których duża powierzchnia ma ciągły kontakt ze skórą (bielizna osobista, skarpetki, bluzki, czapki, koce, pościel)
- Klasa III – wyroby tekstylne mające niewielki lub ograniczony kontakt ze skórą (kurtki, płaszcze odzież zewnętrzna)
- Klasa IV – tekstylia mające okazjonalny kontakt ze skórą (obrusy, firanki, obicia mebli, elementy wyposażenia wnętrz)
Rozróżnienia w ramach standardów OEKO-TEX®
- Materiały z recyklingu zgodne ze standardem STANDARD 100 by OEKO-TEX® określającym minimalny % materiału pozyskanego z recyklingu.
- LEATHER STANDARD by OEKO-TEX® – wyroby ze skóry garbowanej wolne od chromu i metalu.
- MADE IN GREEN and STeP by OEKO-TEX® odnoszący się do zrównoważonych tekstyliów i wyrobów skórzanych. Etykieta informuje użytkownika o wielkości śladu wodnego oraz węglowego.
Kto może wydać certyfikat OEKO-TEX®?
Od 1992 r. testy substancji niebezpiecznych na różnych materiałach przeprowadza Niezależny Instytut Badań Środowiskowych Międzynarodowego Stowarzyszenia Włókiennictwa (International Environmental Textile Association). Standardy są jednolite i uprawniają do korzystania z oznaczenia na całym świecie. Najważniejsze jednostki certyfikujące tekstylia w Europie to przede wszystkim:
- Instytut Włókiennictwa (IW) – Polska
- AITEX (Textile Industry Research Association) – Hiszpania
- Centrocot – Włochy
- IFHT – Francja
- Hohenstein Textile Testing Institute (HTTI) – Niemcy
- ÖTI – Institute for Ecology, Technology and Innovation – Austria
- Centexbel – Belgia.
Na zwrócić uwagę przy Oeko-Tex
Oznaczenie produktów tekstylnych certyfikowanych według standardu Oeko-tex odbywa się za pomocą znaku graficznego (etykiety) zawierającej logo standardu, numer certyfikatu oraz nazwę instytutu bądź akredytowanej jednostki badawczej wydawcy. Informacje te są tłumaczone na języki krajów wystawcy. Przy czym zdarza się niestety, że część towarów zostaje oznaczona wyłącznie logo certyfikatu. Brak wszystkich wymienionych informacji oznacza, że produkt najprawdopodobniej nie spełnia standardu, a jego użytkowanie niesie ze sobą spore ryzyko. Certyfikat wydawany jest najczęściej na okres 1 lub maksymalnie 2 lat, po tym czasie porducent może złożyć wniosek o ponowną weryfikację produktu.
Pewną problematykę stanowi również odmienne nazewnictwo, zwłaszcza w krajach niemieckojęzycznych i skandynawskich. Oznaczenie Öko-Tex występuje na produktach pochodzących z Niemiec, Austrii oraz Szwajcarii. Natomiast w krajach skandynawskich będzie to Øko-Tex. Wszystkie te nazwy dotyczą Oeko-Tex i są jak najbardziej poprawne. Kolejna rzecz o której warto pamiętać to, że dopuszcza się także stosowanie etykiety w odcieniach szarości. Sam wygląd etykiety się nie zmienia, jedynie kolory zostają zastąpione skalą szarości.
Więcej informacji na temat oznaczenia Oeko-Tex i jego wymagań można znaleźć na stronie Stowarzyszenia Oeko-Tex (wersja angielska/niemiecka/francuska/hiszpańska) oraz Instytutu Włókiennictwa (wersja angielska i polska).
Importując tekstylia z Chin musisz pamiętać o opłaceniu cła. Dowiedz się więcej, jakie rozporządzenia dotyczą sprowadzanej odzieży.
