Od 1 stycznia 2019 r. pojawiły się nowe wymagania względem urządzeń zużywających energię. Projekt EcoDesign (ramy prawne: dyrektywa ErP 2009/125/EC wraz z rozporządzeniem FEL 2017/1369) zakłada zwiększenie efektywności przy jednoczesnym zmniejszeniu zużycia energii. Dlatego zgodnie z nowymi wytycznymi każdy produkt rynku europejskiego, na który należy nanieść etykietę energetyczną, musi zostać wcześniej zarejestrowany w EPREL.
Czym jest EPREL?
EPREL (ang. European Registry for Energy Labelling) to skrót od Europejskiej bazy danych produktów wymagających etykietowania energetycznego. Wynika z Rozporządzenia Komisji Unii Europejskiej nr 1369/2017 r., stanowiącego ramy etykietowania energetycznego i aktualizacji etykiet efektywności energetycznej produktów sprzedawanych w krajach Unii Europejskiej. Działa od połowy grudnia 2018 roku. W uproszczeniu stanowi zbiór danych dotyczących produktów. Składa się z dwóch części, mianowicie:
- Bazy publicznej (ang. Public Site) – dostępna dla wszystkich konsumentów od drugiego kwartału 2019 roku. Umożliwia klientowi lepsze porównanie produktów poprzez wyszukanie informacji dotyczących urządzenia, karty informacyjnej produktu, etykiety efektywności energetycznej, klasy efektywności energetycznej, jak również innych parametrów.
- Bazy niepublicznej (ang. Non Public Site/Compliance part) – zamknięta baza dostępna wyłącznie dla organów nadzoru rynku państw członkowskich i Komisji Europejskiej.
Baza EPREL w założeniach ma zastąpić dotychczasową bazę określającą efektywność energetyczną produktów. Do niedawna skalę określano literowo: od A+++ do G. Według obowiązującej od 1 marca 2021 Nowej Etykiety Energetycznej, skala uległa zmianie i obejmuje obecnie klasy od A do G. Nowa wersja etykiety posiada ponadto kod QR, nowe piktogramy oraz inne, dodatkowe informacje. Nowa Etykieta Energetyczna dotyczy jedynie wybranych grup urządzeń AGD oraz RTV. Wymóg rejestracji w bazie EPREL odnosi się jednak wszystkich produktów posiadających etykietę energetyczną, niezależnie od jej wersji. Wprowadzone do bazy dane mają być przechowywane w systemie przez 15 lat.
Terminy i grupy produktowe w bazie EPREL
Od 1 stycznia 2019 roku obowiązkiem dostawców jest wprowadzać informacje do bazy EPREL na temat każdego swojego urządzenia z podanych poniżej grup produktów. Należy przy tym zwrócić uwagę na terminowość:
- rejestracja dobrowolna – dla produktów wprowadzonych na rynek przed 1 sierpnia 2017 r.
- rejestracja do 30 czerwca 2019 r. – dla produktów wprowadzonych na rynek pomiędzy 1 sierpnia 2017 r. a 1 stycznia 2019 r.
- bieżąca rejestracja dotyczy produktów wprowadzonych na rynek po 1 stycznia 2019 r.
Wymogi dotyczące etykietowania energetycznego dla poszczególnych grup produktów tworzy się zgodnie z rozporządzeniem ramowym UE w sprawie etykiet efektywności energetycznej (2017/1369). Grupy produktowe objęte obowiązkiem rejestru w EPREL, które zostały wprowadzone na rynek Wspólnoty to:
- klimatyzatory,
- oświetlenie,
- telewizory,
- chłodziarki i chłodziarkozamrażarki,
- zmywarki (gospodarstwa domowego),
- pralki (gospodarstwa domowego),
- suszarki (pralkosuszarki, suszarki do ubrań),
- okapy,
- piekarniki,
- zbiorniki na gorącą wodę i zestawy podgrzewaczy z panelami słonecznymi,
- profesjonalne chłodnie,
- systemy wentylacyjne,
- kotły na paliwo stałe i ich zestawy,
- grzejniki – w tym miejscowe ogrzewacze pomieszczeń (powietrzne, na paliwo stałe) oraz wielofunkcyjne i ich zestawy (kotły, kogeneracja, pompy ciepła), również podgrzewacze wody,
- opony.
Proces rejestrowania modeli w EPREL
Każdy dostawca (producent, importer lub upoważniony przedstawiciel) musi zarejestrować się w EPREL, korzystając ze strony internetowej. W tym celu konieczne jest spełnienie kilku kroków, mianowicie:
1. Uzyskanie konta użytkownika UE w bazie ECAS (ang. European Commission’s Authentication Service).
2. Rejestracja na stronie EPREL – wystarczy podanie nr VAT.
3. Rejestracja modeli, rodzaje:
- ręczna pojedynczego modelu
- ręczna setek modeli (załadowanie skompresowanego pliku w układzie zdefiniowanym przez EPREL)
- m2m – system-to-system rejestracja w oparciu o pliki XML, bezpośrednia komunikacja systemów informatycznych. Zostanie udostępniona najprawdopodobniej w lutym 2019 r.
4. Zarejestrowany produkt otrzymuje nr rejestracyjny. W przyszłości ma posłużyć do tworzenia linków do danego urządzenia przy pomocy kodów QR. Ten sposób tworzenia nowych etykiet energetycznych ma być dostępny od 2021 r.
Na co zwrócić uwagę przy rejestracji w EPREL
Obowiązek rejestracji dotyczy każdego dostawcy. W przypadku różnych dostawców, wprowadzających na rynek podobny produkt (pochodzący od jednego producenta) rejestracja urządzenia dotyczy obu dostawców. Zobowiązani są bowiem do rejestracji własnego modelu. Takie modele nie są ze sobą powiązane w bazie. Z tego względu nie stanowią również swoich odpowiedników modeli bazowych czy równoważnych.
Modele równoważne to również istotne zagadnienie z punktu widzenia dostawcy. Przy wprowadzaniu produktów do bazy należy zwrócić uwagę czy kilka modeli ma te same parametry (zarówno na etykiecie jak i w karcie produktu). Jeśli tak, to należy wskazać jeden z nich jako model bazowy. Za modele równoważne uznaje się warianty tego samego modelu, które nieznacznie się od siebie różnią, np. posiadają kable w innym kolorze. Jeśli w modelu zostaną wprowadzone zmiany, które wpływają na parametry wydajnościowe, to konieczna staje się rejestracja takiego produktu jako nowego modelu.
Ponadto, szczegółowe informacje związane z projektem EPREL znajdują się na stronie: webgate.acceptance.ec.europa.eu/eprel
Ponieważ projekt to stosunkowo nowe przedsięwzięcie, Komisja Europejska przygotowała odpowiedzi związane z problemami dotyczącymi rejestracji. Temu tematowi poświęcona jest strona APPLiA Polska.
Etykieta energetyczna ma zastosowanie między innymi w przypadku sprzętu AGD.
