EXW (Ex works) to jedna z jedenastu reguł Incoterms 2020. Określają one podział kosztów transportu towaru oraz obowiązków pomiędzy sprzedającego a kupującego. W przypadku reguły EXW jedyną powinnością producenta jest dostarczenie zapakowanego towaru wraz z dokumentacją na wcześniej ustalone miejsce odbioru. Zazwyczaj jest to po prostu teren fabryki lub magazynu. Za pozostałe etapy transportu odpowiada kupujący.
Czym są Incoterms?
Incoterms (International Commercial Terms – Międzynarodowe Reguły Handlu) jest to zbiór międzynarodowych reguł dzielących obowiązki oraz koszty ponoszone przez producenta i kupującego na trasie transportu towaru z miejsca produkcji do miejsca docelowego. Incoterms opracowuje i publikuje Międzynarodowa Izba Handlowa (ICC). Po raz pierwszy wydane zostały w 1936 roku i od tamtego czasu wiele razy je aktualizowano. Najnowsze Incoterms 2020 zawierają jedenaście reguł: EXW, FCA, CPT, CIP, DPU, DAP, DDP, FAS, FOB, CFR oraz CIF. W tym artykule skupimy się na zasadzie EXW, czyli Ex works.
Import na EXW
EXW to jedna z najmniej skomplikowanych reguł Incoterms 2020. Polega ona na dostarczeniu przez sprzedającego gotowego towaru wraz ze wszystkimi wymaganymi dokumentami we wcześniej uzgodnione miejsce. W większości przypadków jest to przy fabryce lub magazynie, skąd zostanie on odebrany przez zorganizowany oraz opłacony przez kupującego transport.
W skrócie – kupujący ponosi odpowiedzialność za towar oraz wszystkie koszty związane z jego importem od momentu odbioru produktów z fabryki czy magazynu. To oznacza, że opłata celno-eksportowa również leży po stronie kupującego. Należy sprawdzić, czy nasz spedytor oferuje usługę odprawy, a jeśli nie, musimy sami znaleźć miejscową agencję celną.
Opcja ta jest najkorzystniejsza dla sprzedającego, natomiast wiąże się z pewnym ryzykiem dla kupującego. Co prawda kontrola nad całym procesem importu, włącznie z wyborem spedytora, ubezpieczyciela oraz transportu do i z portu może być postrzegana jako korzyść, choćby z powodu uniknięcia ewentualnych ukrytych kosztów, jednak w razie uszkodzenia lub zgubienia towaru na jakimkolwiek etapie drogi, to kupujący ponosi wszelką odpowiedzialność. Obowiązek ubezpieczenia towaru spoczywa na kupującym na całej drodze transportu.
Kiedy użyć EXW?
Reguła EXW może być wykorzystywana w przypadku wszystkich środków transportu (tzn.: kolejowego, morskiego oraz lotniczego), zarówno w przypadku drobnicy, pełnych kontenerów, jak i towaru masowego. Polecana jest przede wszystkim importerom z większym doświadczeniem, ze względu na potrzebę dobrej znajomości wszystkich etapów importu, z włączeniem odprawy celnej w kraju produkcji oraz odprawy w kraju docelowym. Brak dokumentów wymaganych na którymś z etapów może wiązać się z problemami i potencjalnym utknięciem towaru w porcie.
Należy również pamiętać, że w umowie może zostać zawarte porozumienie o załadowaniu przez producenta towaru na pierwszy środek transportu. Jednak w żadnym wypadku nie ponosi on odpowiedzialności jeśli w czasie ładowania towar zostanie w jakikolwiek sposób uszkodzony.
EXW a FOB
Reguła FOB (Free on Board) jest jedną z najczęściej używanych, przede wszystkim w transporcie morskim. W przeciwieństwie do EXW, w przypadku FOB sprzedający sprawuje pieczę nad towarem do czasu jego załadunku na pokład. Tak jak EXW, FOB stosuje się w przypadku transportu drobnicowego i kontenerowego. Pozwala on również na wybór spedytora, ale ułatwia transport o przewiezienie towaru z fabryki do portu, odprawę celną oraz załadowanie go na statek.
FOB wiąże się z większą wygodą oraz mniejszym ryzykiem. Wbrew pozorom rozwiązanie to może być nawet tańsze w ostatecznym rozrachunku niż EXW.
W przypadku EXW płacimy mniej za towar niż przy użyciu FOB, ale więcej za transport. Stosunkowo nieduża różnica może skutkować większymi opłatami celnymi oraz VAT.
Przykładowe porównanie stawek EXW i FOB
Przykładowo: 8100 USD wartości towaru plus 800 USD kosztów transportu z portu w Ningbo to 8900 USD. 7900 USD wartości towaru plus 1100 USD kosztów transportu z fabryki w Yiwu to 9000 USD. Załóżmy, że w pierwszym przypadku mamy do czynienia z kosztami opartymi na regule FOB – droższa produkcja, tańszy transport – a w drugim na regule EXW – tańsza produkcja, droższy transport. Te przykładowe 100 dolarów różnicy odbija się potem w kosztach celnych oraz podatku VAT.
| FOB Ningbo | EXW Yiwu | |
| Wartość towaru | 8100 USD | 7900 USD |
| Koszt transportu poza UE | 800 USD | 1100 USD |
| Koszt transportu po UE | 600 PLN | 600 PLN |
| Opłata celna (12%) | 4445 PLN | 4495 PLN |
| VAT (23%) | 9680 PLN | 9787 PLN |
| RAZEM: | 14125 PLN | 14282 PLN |
Zakładając, że cło wynosi 12%, a podatek VAT 23%, całkowity koszt (przy takim samym koszcie transportu po UE – 600 PLN) należności celnych oraz skarbowych przy imporcie FOB wyniesie ok. 14125 PLN. W przypadku naszego teoretycznego transportu metodą EXW wyniesie on ok. 14282 PLN.
Jak pokazuje powyższy przykład, patrząc na różnicę w cenach EXW oraz FOB, należy pamiętać, że przekładać się będzie ona również na późniejsze opłaty celno – skarbowe. Choć początkowo EXW może wydać nam się tańszym rozwiązaniem, ze względu na niższe koszty produkcyjne, w ostatecznym rozrachunku może być ono droższe.
Aby obliczyć przykładowe należności celne, warto skorzystać z naszego kalkulatora opłat celnych.
EXW – podsumowanie
EXW, czyli innymi słowy Ex works, jest to reguła zalecana przede wszystkim doświadczonym importerom. Pozwala ona na całkowitą kontrolę na drogą, jaką przebywa towar od miejsca produkcji do miejsca docelowego. Trzeba jednak zadbać o przygotowanie przez sprzedającego wszystkich niezbędnych do eksportu (a następnie importu) dokumentów oraz odpowiednie ubezpieczenie towaru.
Zapoznaj się również z pozostałymi regułami Incoterms 2020.
