Reguła CPT (Carriage Paid To) stanowi jedną z jedenastu reguł Incoterms, określających warunki podziału kosztów transportu towaru oraz obowiązków pomiędzy importera a eksportera. CPT odnosi się do wszystkich rodzajów transportu (morskiego, lotniczego, kolejowego, drogowego) i należy do Incoterms z grupy C. W tym artykule skupimy się na tym, co wybranie reguły CPT oznacza dla sprzedającego towar, a co dla kupującego.
Czym są reguły Incoterms i do czego służą?
Incoterms, czyli inaczej Międzynarodowe Reguły Handlu, to szeroko przyjęte na całym świecie zasady, stosowane podczas obrotu dobrami materialnymi. Ich głównym celem jest dokładne określenie obowiązków sprzedającego oraz kupującego. Od wybrania odpowiedniego warunku Incoterms będzie zależało, która strona odpowie za organizację transportu, odprawy celnej i pozyskanie dokumentów eksportowych lub importowych.
Reguły Incoterms ustalają również podział ryzyka między stronami, a więc w którym miejscu podczas transportu towarów ryzyko przechodzi z eksportera na importera. Wyznaczają, jakie koszty poniesie osoba sprzedająca, a jakie kupująca. Określany przez nie podział kosztów dotyczy opłacenia transportu, odprawy eksportowej, odprawy importowej czy rozładowania towaru.
Reguła CPT (Carriage Paid To)
Incoterms 2020 CPT oznacza, że sprzedający zawiera umowę przewozu ze spedytorem i ponosi opłaty za fracht do uzgodnionego miejsca. Sprzedający ponosi natomiast ryzyko utraty towaru oraz wszelkie dodatkowe koszty związane np. z transportem towaru po załadunku. Ryzyko zostaje przeniesione w chwili nadania towaru na importera.
Jaki jest dokładny podział kosztów oraz obowiązków przy wykorzystaniu reguły CPT?
Podział kosztów w CPT
Sprzedający ponosi koszty:
- przeprowadzenia niezbędnych czynności kontrolnych (tj. kontrola jakości, pomiary, ważenie, liczenie)
- załadunku towaru
- zapakowania towaru (jeśli wymaga on opakowania)
- związane z zawarciem umowy przewozowej
- formalności dotyczących odprawy eksportowej.
Kupujący ponosi koszty:
- tranzytu (w przypadku, jeśli koszty te nie zostały przeniesione na sprzedawcę na podstawie umowy przewozu)
- związane z towarami od momentu ich dostarczenia
- cła, podatków oraz innych kosztów dotyczących tranzytu lub przewozowej odprawy celnej
- związane z udzieleniem pomocy w uzyskaniu dokumentów i informacji
- koszty poniesione przez sprzedającego, w przypadku gdy kupujący nie spełnił obowiązku poinformowania o dostarczeniu towaru (jeśli obie strony ustaliły, że kupujący określa czas i miejsce dostawy).
Podział obowiązków w CPT
Do obowiązków sprzedającego należy:
- dostawa towarów poprzez przekazanie ich przewoźnikowi w ustalonym miejscu oraz terminie
- dostarczenie umowy handlowej zgodnie z umową sprzedaży, a także wszelkich innych dokumentów zgodności, których może wymagać umowa
- dostarczenie dokumentu przewozowego określającego towar zgodnie z umową, a także datowany na wyznaczony termin wysyłki
- zawarcie umowy przewozu towarów
- spełnienie wymogów bezpieczeństwa związanych z transportem towarów do miejsca docelowego
- przeprowadzenie oraz opłacenie formalności dotyczących odprawy eksportowej
- oznakowanie towaru w sposób odpowiedni dla jego transportu
- powiadomienie kupującego o dostarczeniu towaru zgodnie z umową
- przekazanie kupującemu wszelkich dokumentów oraz informacji koniecznych do odbioru towaru.
Do obowiązków kupującego należy:
- opłacenie pełnej ceny towaru
- przyjęcie importowanych dóbr
- akceptacja dokumentu przewozowego
- pomoc sprzedającemu (na jego wniosek, ryzyko, koszt) w uzyskaniu wszelkich dokumentów lub informacji związanych z formalnościami dotyczącymi odprawy celnej wywozu towarów
- dopełnienie oraz opłacenie wszystkich formalności wymaganych przez kraj tranzytu i kraj przywozu (w niektórych przypadkach)
- poinformowania sprzedającego o wyznaczonym terminie oraz miejscu dostawy towarów (jeśli zostało uzgodnione, że jest to obowiązek importera).
O czym należy pamiętać, decydując się na Incoterms 2020 CPT?
W przypadku wyboru reguły CPT, istotne jest jak najdokładniejsze określenie czasu oraz miejsc zarówno dostawy dóbr jak i miejsca ich przeznaczenia. Umowa z niejasno ustalonym miejscem docelowym może doprowadzić do szeregu nieporozumień związanych z punktem, do którego eksporter musi zawrzeć umowę i opłacić transport towarów. Sprzedający ponosi odpowiedzialność za towary jedynie do momentu przekazania ich do przewoźnika, następnie ryzyko przechodzi na importera.
Kolejną ważną kwestią jest brak obowiązku zawierania umowy sprzedaży przez kupującego oraz zawierania umowy ubezpieczenia przez obie strony. Eksporter jest jednak zobowiązany do przekazania kupującemu (na jego żądanie) informacji dotyczących ryzyka i kosztów, potrzebnych do uzyskania ubezpieczenia.
Ponadto, sprzedający nie jest zobowiązany do załatwiania formalności odprawy celnej towarów w celu importu lub tranzytu przez kraje trzecie. Nie ponosi on także żadnych opłat celnych przewozowych.
Incoterms 2020 CPT a inne reguły
Inną regułą Incoterms z grupy C jest również CIP. Tak samo jak w przypadku omawianego CPT, CIP również ma zastosowanie przy każdym rodzaju transportu. Podobieństwo między tymi regułami dotyczy głównie pokrywających się obowiązków eksportera. Przy użyciu CIP, obowiązkiem sprzedającego jest dodatkowe zawarcie umowy ubezpieczeniowej, a także poniesienie związanych z nią opłat.
Nieco inaczej prezentuje się natomiast reguła FCA, która także dotyczy wszystkich rodzajów transportu. Podobieństwo między FCA a CPT obejmuje moment przeniesienia ryzyka z eksportera na kupującego. Te dwie reguły różnią jednak koszty ponoszone przez sprzedawcę. W przypadku FCA, sprzedający opłaca dostarczenie towaru jedynie do przewoźnika, a nie do miejsca przeznaczenia. W tej regule importer ma prawo i obowiązek organizacji całej trasy dostawy.
Stosowanie Incoterms nie jest obowiązkiem, jednak ma duży wpływ na usprawnienie wymiany handlowej. Ułatwia oraz przyspiesza zawieranie umów, a także jasno określa obowiązki obu stron, uwzględniając ponoszone koszty. Warto więc przeprowadzić negocjacje z eksporterem w celu ustalenia najdogodniejszej dla nas reguły Incoterms, aby wymiana dóbr między nami a sprzedającym odbyła się bez zbędnych komplikacji.
