Przyczyn pogłębiania się globalnego kryzysu klimatycznego jest wiele. Jedną z nich jest wylesianie i degradacja lasów. Aby z tym walczyć, Unia Europejska wprowadziła regulację, rozporządzenie 2023/1115, dotyczące obrotem towarów i produktów związanych z wylesianiem i degradacją lasów. Sprawdź, jakie importerzy mają obowiązki w związku z EUDR 2023/1115.
EUDR 2024 – co muszą wiedzieć przedsiębiorcy
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1115 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie udostępniania na rynku unijnym i wywozu z Unii niektórych towarów i produktów związanych z wylesianiem i degradacją lasów dotyczy szerokiej gamy towarów i muszą się z nim zapoznać przedsiębiorcy działający w wielu branżach związanych z handlem.
Produkty objęte EUDR
Rozporządzenie 2023/1115 obejmuje swoim zakresem towary takie jak:
- bydło
- kakao
- kawa
- palma olejowa
- kauczuk
- soja
- drewno
- produkty pochodne z powyższych towarów.
Pełna lista towarów objętych EUDR 2023/1155 dostępna jest w załączniku I do niniejszego rozporządzenia. Towary są identyfikowane według ich kodu CN. Jeśli twój produkt jest wykonany z jednego z towarów lub materiałów wymienionych w ww. załączniku i jest on objęty jednym z wymienionych kodów celnych HS, musisz spełniać wymagania rozporządzenia EUDR.
Dlaczego wybrano akurat te grupy produktowe? Zamieszczona preambuła podaje twarde dane: bez odpowiedniej interwencji regulacyjnej konsumpcja i produkcja w UE tylko sześciu towarów (bydła, kakao, kawy, palmy olejowej, soi oraz drewna) spowodowałaby do 2030 r. wzrost do około 248 tys. hektarów wylesionych obszarów rocznie.
Zakaz wylesiania w regulacjach UE
Zgodnie z art. 3 EUDR, zakazuje się wprowadzania do obrotu, udostępniania na rynku i wywożenia z niego produktów (odnośnych towarów) takich jak soja, drewno, kauczuk, kawa, kakao, palma olejowa, bydło i ich określone pochodne, chyba że spełniają wszystkie następujące warunki:
- nie powodują wylesiania
- zostały wyprodukowane zgodnie z właściwymi przepisami kraju produkcji oraz
- przedłożono w ich sprawie oświadczenie o należytej staranności.
Kto podlega EUDR?
EUDR będzie podlegało wiele podmiotów gospodarczych działających w łańcuchu dostaw odnośnych towarów. Jeśli importujesz, eksportujesz, produkujesz, wykorzystujesz dane towary do produkcji produktów pochodnych, czy tylko udostępniasz dane towary na rynku (np. jako sieć sklepów), musisz spełniać określone obowiązki.
Obowiązki przedsiębiorców ws. EUDR 2023/1115
Podmioty gospodarcze występujące w łańcuchu dostaw nośnych produktów, takie jak importerzy, producenci, eksporterzy, sieci sklepów muszą wprowadzić i utrzymywać tzw. system należytej staranności. Jak mogą tego dokonać?
1. Zdeterminowanie kraju pochodzenia towarów. Obowiązki w zakresie należytej staranności różnią się zależnie od poziomu ryzyka wylesiania i degradacji dla danego kraju pochodzenia. Kluczowe jest także weryfikacja legalności pozyskania/wyprodukowania tych produktów.
2. Ustalenie poziomu ryzyka zgodnie z art. 10. podmioty muszą dokumentować i dokonać przeglądu oceny ryzyka co najmniej raz na rok.
3. Jeśli poziom ryzyka jest wyższy niż znikomy, podmioty muszą podjąć działania je zmniejszające. Może to polegać na przeprowadzaniu niezależnych audytów oraz badań.
4. Jeśli towary/produkty odnośne spełniają przepisy EUDR, obrotowi tych dóbr musi towarzyszyć oświadczenie o należytej staranności. Firmy niespełniające definicji MŚP muszą podać do wiadomości publicznej sprawozdanie dotyczące ich systemu należytej staranności, m.in. za pośrednictwem Internetu.
Kary za brak oświadczenia ws. EUDR
Bez oświadczenia o należytej staranności grozi konfiskata dóbr na granicy i kary na poziomie nawet 4% obrotu rocznego osiągniętego przez dany podmiot w całej UE. Kontrole będą dotyczyć rocznie co najmniej 9% podmiotów w łańcuchu dostaw wprowadzających do obrotu lub udostępniających na rynku lub wywożących z niego odnośne produkty, które zawierają odnośne towary, lub produkty wytworzone przy użyciu takich odnośnych towarów, pochodzące z terenów o wysokim ryzyku.
Od kiedy EUDR jest ważne?
EUDR zacznie być stosowane dla:
- operatorów o statusie dużych i średnich przedsiębiorstw od 30 grudnia 2024 r.
- operatorów o statusie małych i mikro przedsiębiorstw od 30 czerwca 2025 r.
EUDR a import – podsumowanie
EUDR to odpowiedź Unii Europejskiej na problem wylesiania, a głównym celem rozporządzenia jest ograniczenia wylesiania związanego z importem do UE. Szereg podmiotów mających do czynienia z produktami objętymi EUDR muszą spełniać obowiązki zgodnie z przepisami i m.in. przedstawić oświadczenie o należytej staranności. Niestosowanie się do przepisów wiąże się z nieprzyjemnymi konsekwencjami.
Dzięki zaangażowaniu producentów, importerów i eksporterów w UE, możliwa jest minimalizacja negatywnego wpływu handlu na lasy i prowadzenie zrównoważonej gospodarki leśnej.
Importujesz do Unii Europejskiej lub produkujesz w UE wyroby? Sprawdź, jakie obowiązki Ciebie dotyczą zależnie od grupy produktowej.
