Warunkowe dopuszczenie do obrotu (inaczej odprawa celna warunkowa) oznacza postępowanie celne zapewniające warunkowe zwolnienie od cła przywozowego i podatków w odniesieniu do towarów przywożonych w określonych celach i przeznaczonych do powrotnego wywozu w tym samym stanie. Dotyczy nie tylko produktów zagranicznych. Ma również zastosowanie w odniesieniu do towarów w tranzycie celnym lub do towarów wysyłanych z magazynu celnego, z portu wolnocłowego albo ze strefy wolnocłowej.
Warunkowe dopuszczenie do obrotu
Jak się okazuje kontroli celnej można poddać całość dostawy, ale także jedynie jej część. Zazwyczaj przy obecności importera, odbiorcy czy spedytora, chociaż nie jest to wymagane. W trakcie procedury następuje ustalenie stawki celnej, którą uiszcza się w urzędzie celnym. Dokonanie odprawy celnej zgłasza się na deklaracji celnej lub poprzez Jednolity Dokument Administracyjny SAD.
Wyróżniamy trzy rodzaje odprawy celnej:
- ostateczną – odprawione towary nie powracają przez granicę celną
- odroczoną – kiedy urząd celny nie posiada odpowiednich technik dokonania kontroli i przekazuje towar innemu urzędowi celnemu
- warunkową (czasową) – towar po pewnym czasie powraca za granicę celną.
Jakich towarów dotyczy warunkowe dopuszczenie do obrotu?
Zezwoleń na odprawę warunkową udzielają urzędy celne w przypadkach przywozu lub wywozu towarów przede wszystkim:
- na wystawy, targi, konkursy, zawody lub występy artystyczne,
- do czasowego użytku, doświadczenia, wypróbowania lub naśladownictwa,
- stanowiących próbki i wzory przewożone w celach akwizycji,
- do naprawy lub uszlachetnienia,
- stanowiących opakowania przydatne do wielokrotnego użytku, bez względu na to, czy przewożone są z zawartością, czy bez niej,
- służących do osobistego użytku osoby przekraczającej granicę, a nie zwolnionych od ograniczeń i od należności celnych, jeśli przepis szczególny dopuszcza odprawę warunkową.
Na czym polega warunkowe dopuszczenie do obrotu?
Odprawa celna warunkowa towarów z reguły obejmuje całkowite warunkowe zwolnienie od cła przywozowego i podatków. Jednak w niektórych przypadkach zwolnienie może być tylko częściowe. Zwłaszcza gdy towary wykorzystywane są do takich celów jak produkcja, prace projektowe czy transport wewnętrzny. Oprócz tego warunkowe dopuszczenie do obrotu stosuje się niezależnie od kraju pochodzenia towarów, kraju przywozu lub kraju przeznaczenia towarów.
Należy zwrócić uwagę na to, że ustawodawstwo krajowe może przewidywać, iż przy obliczaniu wysokości wszelkich należności celnych i podatków ciążących na takich towarach uwzględnia się okres ich pozostawania na obszarze celnym oraz zmniejszenie ich wartości wynikające z ich użytkowania, a także opłaty uiszczane za ich wypożyczenie.
Czas trwania i dokumentacja
Okres ważności odprawy celnej warunkowej ustala się dla każdego wypadku z uwzględnieniem czasu wymaganego do czasowego przywozu aż do górnej granicy czasu, jeśli jest ona przewidziana dla danego wypadku w ustawodawstwie krajowym. Tym samym warunkowe dopuszczenie do obrotu dokonuje się:
- na podstawie książeczek z przepustkami (carnet de passages en douane), tryptyków lub innych dokumentów określonych przez umowy międzynarodowe lub wystawionych przez polskie stowarzyszenia albo instytucje wskazane przez Ministra Handlu Zagranicznego, które złożyły w Głównym Urzędzie Ceł gwarancję za należności celne jakie przypadałyby od środków przewozowych wymienionych w tych książeczkach, tryptykach lub dokumentach w razie odprawy ostateczne
- po złożeniu w gotówce zabezpieczenia należności celnych wymienionych (zwrot wpłaconego zabezpieczenia następuje w możliwie najkrótszym czasie po likwidacji odprawy celnej warunkowej, poza tym powinien być zwrócony przez urząd, przez który będzie dokonany powrotny wywóz, nawet jeśli towary w przywozie nie były odprawione przez ten urząd).
Warunkowe dopuszczenie do obrotu a opóźnienia
Należy zapewnić możliwość powrotnego wywozu towarów odprawionych warunkowo w całości lub partiami. Jednak zgodnie z prawem urząd celny uznaje opóźnienie powrotnego wywozu za usprawiedliwione, jeżeli nastąpiło wskutek choroby osoby, która przywiozła środek przewozowy, wskutek zatrzymania tej osoby lub środka przewozowego przez organ państwowy, a także wskutek uszkodzenia środka przewozowego w stopniu uniemożliwiającym wyjazd. W innych przypadkach urząd może uznać opóźnienie za usprawiedliwione, jeśli nie przekroczyło 14 dni.
Oprócz tego okoliczności spóźnienia należy udowodnić za pomocą następujących dokumentów: chorobę – zaświadczeniem lekarskim; zatrzymanie – zaświadczeniem organu państwowego, który zarządził zatrzymanie lub zakładu, w którym zatrzymany przebywał; uszkodzenie środka przewozowego – zaświadczeniem osoby dokonującej naprawy.
