Chiny to kraj, gdzie konsumuje się dużą ilość napojów alkoholowych. Przez lata Chińczycy preferowali własne napoje alkoholowe, lecz niedawno struktura popytu uległa znaczącym zmianom. Podczas gdy półki chińskich supermarketów nadal wypełnione są ceramicznymi słojami z baijiu, wysokoprocentowym trunkiem pędzonym na ryżu, to coraz większa liczba Chińczyków przyzwyczaja się do importowanego piwa i wina.
Chińskie napoje alkoholowe
Historia spożywania alkoholu w Chinach sięga czasów starożytnych. Nie mogły się bez niego obejść ceremonie religijne oraz ważniejsze wydarzenia w życiu społeczności, takie jak śluby czy pogrzeby.
Jiu 酒 oznacza wszelki napój alkoholowy. Tradycyjnie Chińczycy pili napój alkoholowy powstały z fermentacji sorga lub ryżu, przeważnie o zawartości alkoholu w granicach 20% (huangjiu) lub powyżej 40% (baijiu).
Chiński alkohol huangjiu
Huangjiu 黄酒 to napój alkoholowy niepoddawany destylacji, czemu zawdzięcza swój intensywny kolor od żółtego do ciemnego brązu, choć zdarzają się jasne huangjiu. Jest to napój o względnie niskiej zawartości alkoholu (8-20%), z sorga, prosa bądź ryżu. Liaojiu 料酒 to jeden z podtypów huangjiu, zazwyczaj używany do celów kulinarnych, często w postaci wina z ryżowego z Shaoxing 绍兴:
- mijiu 米酒 – wino z kleistego ryżu, podobne do japońskiego sake oraz koreańskiego cheongju
- yuanhongjiu 元红酒 – wino wytrawne
- jiafanjiu 加饭酒 i huadiaojiu 花雕酒 – wino półwytrawne
- shanniangjiu 善酿酒 – wino półsłodkie
- xiangxuejiu 香雪酒 i fenggangjiu 封缸酒 – wino słodkie.
W Shaoxing kultywuje się tradycję, która polega na składowaniu słoja z winem pod ziemią od narodzin córki. Wino to wręczano córce w dniu jej ślubu, co łączy się z nazwą nuerhong 女儿红 (czerwone [wino] córki). Wino to jest także znane pod inną nazwą huadiaojiu 花雕酒 od ozdobnego dzbana, w którym przechowuje się trunek.
„Chińska wódka” baijiu
Baijiu 白酒 to mocny destylowany napój alkoholowy z sorga, kukurydzy, jęczmienia bądź ryżu. Zawartość alkoholu to 40-60%, a cena wynosi ok. 60-200 CNY za 0,5 l. Oficjalnie istnieje aż dwanaście smaków baijiu:
- nongxiang 浓香 („silny”)
- jiangxiang 酱香 (o smaku sosu sojowego, m.in. protokolarny maotai 茅台)
- qingxiang 清香 („łagodny”)
- mixiang 米香 (ryżowy)
- fengxiang 凤香
- laobaigan 老白干
- texiang 特香
- fuyu nongxiang 馥郁浓香 („bardzo silny”)
- chixiang 豉香
- zhimaxiang 芝麻香 (sezamowy)
- dongxiang 董香
- jianxiang 兼香 (podwójny).
Najpopularniejsze baijiu to jiangxiang, nongxiang oraz qingxiang. Słynne pekińskie erguotou to podwójnie destylowane baijiu. Gaoliangjiu (高粱酒) to napój alkoholowy, do produkcji którego wykorzystuje się sorgo.
Według globalnego rankingu 200 największych marek napojów alkoholowych, pierwsze pięć miejsc zajmują przedsiębiorstwa z Chin (i przeciętna cena za 0,5 l trunku danej marki):
- Moutai (740 RMB)
- Wuliangye (163 RMB)
- Yanghe (65 RMB)
- Luzhou Laojiao (68 RMB)
- Gujing Gong Jiu (60 RMB).
Dopiero za tymi markami znajdują się szeroko rozpoznawalne marki jak Jack Daniel’s, Hennessy, Smirnoff, Bacardi czy Johnnie Walker.
Mimo że wysokoprocentowe baijiu ma 80% udziału sprzedaży w Chinach w sektorze napoi alkoholowych, coraz więcej Chińczyków postrzega je jako szkodzące zdrowiu i symbol minionych czasów, przerzucając się na lżejsze alkohole. Na popularności zyskuje szczególnie wino czerwone oraz piwo.
Importowane napoje alkoholowe do Chin
Alkohole importowane do Chin to m.in:
- 威士忌 (weishiji, whisky）
- 白兰地 (bailandi, brandy)
- 伏特加 (futejia, wódka)
- 朗姆酒 (langmujiu, rum)
- 金酒 (jinjiu, gin)
- 龙舌兰酒 (longshelanjiu, tequila)
- 葡萄酒 (putaojiu, wino z winogron)
- 泡酒 (paojiu, wino musujące)
- 啤酒 (pijiu, piwo).
Wielkość importu alkoholu do Chin podlega stałym wahaniom; ostanie wielkości wskazują na 1,52 mld litrów.
Piwo w Chinach
Piwo znane w zachodniej postaci wprowadzono do Chin pod koniec XIX w. Pierwsze browary powstały w Qingdao (niemieckie) i w Harbinie (rosyjskie, przy sporym udziale Polaków i Czechów).
Najbardziej znane marki piwne w Chinach to:
- Tsingtao
- Harbin (popularny w restauracjach oraz w sklepach)
- Yangjing
- Budweiser (sprzedawany w klubach i miejscach z karaoke)
- Snow.
Import piwa w Chinach wynosi ponad 584 mln litrów i ma tendencję spadkową (w 2018 r. wielkość importu wyniosła 821 mln litrów). Ponad 70% importowanego piwa do Chin pochodzi w Europy.
Chiny to największy konsument piwa na świecie. Ostatnio w chińskich metropoliach popularne stało się piwo produkowane metodą rzemieślniczą (droższe nawet 14 razy od zwykłego – 7 RMB za litr masowo produkowanego piwa, 100 RMB za piwo specjalistyczne), a także piwo bezalkoholowe. Konsumenci mają tendencję do spożywania piwa w pojedynkę przy przekąsce bądź posiłku w domu czy w barze (w przeciwieństwie do baijiu, którego konsumpcja często odbywa się w towarzystwie).
Wino w Chinach
Wino z Zachodu nie było szeroko dostępne aż do okresu reform i otwarcia Chin przez Deng Xiaopinga. Gdy tylko zaadoptowało się na chińskim rynku, jego spożycie lawinowo rosło. W roku 2013 Chiny prześcignęły Francję i Włochy, stając się największym na świecie konsumentem wina (w Państwie Środka sprzedała się zawrotna liczba 2 miliardów butelek wina). Od 2018 r. z różnych powodów (wojny handlowej ze Stanami Zjednoczonymi, pandemii) import wina spadał, by w 2020 r. osiągnąć ponad 430 mln litrów.
Pod względem udziału poszczególnych rodzajów alkoholu uwagę zwraca szybki wzrost popularności czerwonego wina, które wyprzedziło klasyczne chińskie baijiu. Wino jest bardzo popularne pośród członków bogacącej się klasy średniej, a rozwój pubów i barów oznacza, że jest coraz więcej możliwości jego konsumpcji. Co ważne, często sięgają po nie kobiety, w myśl stereotypu wykluczone z picia baijiu, uważanego za męski trunek. Jakie możliwości biznesowe stwarza taka sytuacja?
Około 80% wina spożywanego w Chinach jest produkowanego na miejscu. Pozostałe 20% to import z krajów takich jak Australia, Francja, Chile, Włochy, USA, Chile i RPA. Wina francuskie cieszą się największym prestiżem: cena za butelkę zazwyczaj przekracza 400 CNY. Większość chińskich konsumentów nie ma zbyt dużej wiedzy na temat win i łatwo ich przyciągnąć kojarzącą się z luksusem nazwą, zawierającą słowa „Bordeaux”, „Chardonnay” czy „Burgundy”. Kolor wina także ma znaczenie – lepsza sprzedaż czerwonego wina wiąże się z tradycyjnym znaczeniem czerwieni, kojarzonej z bogactwem i szczęściem. Podobnie jak w przypadku wielu innych produktów, na rynek chiński łatwiej wprowadzić wino klasy premium niż wino przeciętne, które musiałoby dodatkowo konkurować cenowo z lokalnymi produktami.
Eksport alkoholu do Chin
Osoby urodzone w latach 80. i 90. w Chinach stanowią ok. 30% chińskiego społeczeństwa i jest to niezwykle istotna grupa konsumentów. To oni konsumują najwięcej napojów alkoholowych, najczęściej wybierając piwo (91%), następnie wino (57%) i baijiu (31%).
Utworzenie firmy dystrybuującej napoje alkoholowe na rynku chińskim nie jest zbyt skomplikowane. Podobnie jak w przypadku działalności o innym profilu, w grę wchodzi firma z kapitałem zagranicznym (wholly owned foreign enterprise) albo joint-venture. Firma musi współpracować z lokalnym Zarządem Przemysłu i Handlu i przygotowywać etykiety zgodnie z odgórnymi wymaganiami.
Największym problemem, który może się pojawić przy sprowadzaniu alkoholu do Chin, jest zjawisko podrabiania markowych trunków. Szczególnie często ofiarami fałszerzów padają drogie i wysokoprocentowe napoje takie jak Johnnie Walker, co nie znaczy, że takie same sytuacje nie mają miejsca z piwem i winem. Niemniej jednak, jeśli zadbamy o ochronę naszej własności intelektualnej (podpisz NNN!) i w przemyślany sposób zaplanujemy podjęcie współpracy handlowej z chińskimi podmiotami, to olbrzymi rynek popytu stanie przed nami otworem.
Jeśli chcesz się dowiedzieć więcej na temat ekspansji na rynek Państwa Środka, zapraszamy na kompleksowe szkolenie eksportowe do Chin!
Źródło grafiki: sohu.com/a/499443051_120143435
