Import paneli fotowoltaicznych z Chin

Unia Europejska otwiera się na import paneli fotowoltaicznych z Chin. 3 września 2018 roku zniesiono cło antydumpingowe na produkty fotowoltaiczne pochodzące z tego kraju. Restrykcje celne zostały wprowadzone ze względu na próbę ochrony unijnego rynku przed napływem tanich produktów z Państwa Środka. Ponadto, panele objęto niższym podatkiem VAT, a także wprowadzono ulgi i dofinansowania dla osób chcących zainstalować panele fotowoltaiczne u siebie. Na zmianę decyzji wpłynęło rosnące zapotrzebowanie na tę grupę wyrobów, spadek cen ogniw i modułów fotowoltaicznych na światowych rynkach, jak również próba ocieplenia stosunków z rządem w Pekinie. Zachęcamy do sprawdzenia naszego kompendium wiedzy o imporcie paneli fotowoltaicznych z Chin.

Import modułów fotowoltaicznych z Chin

Najbardziej uprzemysłowione regiony w Chinach, czyli prowincje Zhejiang, Jiangsu i Guangdong stanowią największe skupisko fabryk produkujących panele słoneczne. To właśnie tam swoje siedziby ulokowała większość chińskich producentów fotowoltaiki. Chociaż w ich ofercie można znaleźć większość modułów fotowoltaicznych, to należy pamiętać, że są one produkowane do dystrybucji na całym świecie, w związku z czym nie muszą być one zgodne z obowiązującym w Europie i Polsce prawie.

Nie bez powodu Chiny uchodzą za światowego lidera w tej branży. Chiny przodują zarówno w kwestii łącznej mocy instalacji wprowadzonych do użytku w roku 2021 – 53 GW (dla porównania UE – 22 GW), a także w łącznej mocy produkcyjnej działających tam już instalacji – 306 GW w porównaniu z 158 GW w UE.

Chiny są też największym producentem paneli fotowoltaicznych na świecie. Odpowiadają one za 84% ich globalnej produkcji, podczas gdy w 2010 liczba ta wynosiła 55%. Nic dziwnego, że pośród 10 największych firm zajmujących się ich wytwarzaniem, zdecydowana większość pochodzi z Chin.

Udział Chin w światowej produkcji paneli słonecznych i ich części:

• krzem polikrystaliczny – 79,4%
• płytki (krzemowe) – 96,8%
• ogniwa – 85,1%
• moduły – 74,7%.

Wartość eksportu tego sektora wyniosła w 2021 r. ponad 30 mld dolarów. Europa stanowi natomiast główny rynek zbytu. Na jej teren przed wprowadzeniem ceł antydumpingowych trafiało ok. 80% eksportowanych przez Chiny paneli fotowoltaicznych.

Moduły fotowoltaiczne

Istnieją dwa zestawy komponentów systemu paneli fotowoltaicznych: elementy panelu, takie jak złącza, moduły śledzące i montażowe oraz elementy zasilania, w tym falowniki, przełączniki izolacyjne DC i mierniki. Podczas importu modułów fotowoltaicznych należy upewnić się, że wszystkie komponenty są zgodne z europejskimi wymaganiami.

Import paneli fotowoltaicznych z Chin do Unii Europejskiej

Przed podjęciem decyzji o imporcie paneli i modułów fotowoltaicznych należy dokładnie zapoznać się z przepisami wprowadzania do obrotu i udostępniania tego typu produktów na rynku Wspólnoty. Oprócz tego niezbędne jest uzyskanie oznaczenia CE. Do tego konieczne jest spełnienie normy PN-EN 1090-1, która dodatkowo uprawnia producenta do wystawienia deklaracji właściwości użytkowych DWU (nie mylić z deklaracją zgodności). Wyrób może zostać dopuszczony do stosowania w budownictwie w oparciu o:

• normę zharmonizowaną hEN lub Europejską Ocenę Techniczną pozwalającą na oznaczanie wyrobów budowlanych oznaczeniem CE,
• polską normę lub Krajową Ocenę Techniczną pozwalającą na oznaczanie wyrobów budowlanych znakiem budowlanym B,
• jednostkowe zastosowanie w obiekcie budowlanym.

Należy również pamiętać o tym, że zakres badań dla podkonstrukcji przeznaczonych do budowy elektrowni fotowoltaicznych obejmuje:

1. klasyfikację wyrobów pod kątem kształtu, wymiarów na zgodność z PN-EN 755-9:2010
2. klasyfikację kształtowników aluminiowych pod kątem trwałości wg normy PN-EN 1999-1-1:2011. W tym zakresie konstrukcja powinna spełniać min. klasę B bez powłoki ochronnej i musi być potwierdzenie, że może być stosowana w środowiskach o danej kategorii korozyjności atmosferycznej wg normy PN-EN ISO 12944-2:2001
3. klasyfikację wyrobów stalowych pod kątem antykorozyjności
4. badania wytrzymałościowe połączeń
5. badanie obciążenia paneli PV wraz z konstrukcją nośną
6. masę zestawów

Krajowa Ocena Techniczna a normy zharmonizowane

Normy zharmonizowane określają metody i kryteria oceny właściwości użytkowych wyrobów budowlanych w odniesieniu do ich zasadniczych charakterystyk. Co więcej, przed wydaniem europejskiej lub krajowej oceny technicznej jednostka badawcza weryfikuje, czy dany produkt spełnia wymagania konieczne do wydania europejskiej lub krajowej oceny technicznej. W pierwszej kolejności sprawdza się czy towar podlega pod jedną z norm zharmonizowanych. Jeśli tak, to nie wydaje się oceny technicznej. Dopiero w sytuacji, kiedy produkt nie spełnia w bezpośredni sposób norm, pojawia się konieczność uzyskania Krajowej Oceny Technicznej.

Zakładowa Kontrola Produkcji ZKP

Kolejnym wymaganiem odnośnie paneli i modułów fotowoltaicznych, wynikającym z normy PN-EN 1090-1 jest wykonanie wstępnego badania typu według punktu 6.2 przedmiotowej specyfikacji. Konieczne jest przeprowadzenie Zakładowej Kontroli Produkcji. Certyfikat ZKP na zgodność z normą PN-EN 1090-1 jest wydawany tylko i wyłącznie w oparciu o system oceny zgodności 2+ i nie jest równoznaczny z dokumentami wydawanymi na zgodność z normą ISO 9001:2008. Uprawnia zakład do produkcji wyrobów określonych klas wykonania, oznakowanie wyrobu znakiem CE oraz do wystawienia deklaracji właściwości użytkowych DWU.

Ustawy odnoszące się do paneli fotowoltaicznych

• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (tj. Dz. U. z 2016 poz. 1570 z późn. zm): wyrób budowlany może być wprowadzony do obrotu, jeżeli nadaje się do stosowania przy wykonaniu robót budowlanych, w zakresie odpowiadającym jego właściwościom użytkowym i przeznaczeniu. Potwierdzenie spełnienia tych warunków przez wyrób stanowi wydanie Krajowej Oceny Technicznej. 25 czerwca 2015 r. wprowadzono zmiany do ustawy o wyrobach budowlanych. W art. 5 ustawy uściślono zasady wprowadzania wyrobów budowlanych do obrotu (Dz. U. z 2015 r., poz. 1165 z późn. zm). Należy obowiązkowo potwierdzić badaniami cechy techniczne wyrobu, uzyskać Krajową lub Europejską Ocenę Techniczną i pozyskać deklarację właściwości użytkowych.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. wprowadziło zmiany dotyczące uzyskiwania Krajowych lub Europejskich Ocen Technicznych. Konstrukcje przeznaczone do budowy elektrowni fotowoltaicznych wymieniono w załączniku nr IV do powyższego rozporządzenia i oznaczono kodem 20 „Konstrukcyjne wyroby metalowe i wyroby pomocnicze”.
• Obowiązek wdrożenia ZKP wynika z ustawy o systemie oceny zgodności, rozporządzeń powołanych przez ustawę oraz z dyrektywy budowlanej CPD 89/106/EEC.

Panele fotowoltaiczne z Chin – ulgi, dotacje

Na wzrost popularności paneli fotowoltaicznych z Chin w naszym kraju wpłynęły między innymi wprowadzane stopniowo różnego rodzaju ulgi i dotacje dla ich użytkowników.

Właściciele domów, którzy zainstalowali panele fotowoltaiczne, mogą odliczyć je od podatku dochodowego (tzw. ulga termomodernizacyjna). Maksymalna kwota odliczenia to 53 tys. PLN na osobę.

Ponadto, od 30.08.2019 działa program „Mój prąd”, w ramach którego można otrzymać dofinansowanie na instalacje PV o mocy od 2 do 10 kW. Dofinansowanie ma formę dotacji i obejmuje do 50% kosztów kwalifikowanych mikroinstalacji (max. 5 tys. PLN), która wchodzi w skład przedsięwzięcia.

Dodatkowo od listopada 2019 obowiązuje jednolity, zmniejszony do 8% podatek VAT na budowę instalacji fotowoltaicznych w budynkach mieszkalnych i poza ich obrębem. Do tej pory stawka 8% obowiązywała tylko w przypadku montażu paneli bezpośrednio na dachu budynku. Ulga obejmuje budynki jednorodzinne o powierzchni użytkowej nieprzekraczającej 300 m2 a także lokale mieszkalne do 150 m2.

Należy podkreślić, że obniżona stawka VAT dotyczy tylko tzw. mikroinstalacji, czyli nieprzekraczających 50 kW mocy oraz przyłączonych do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV.

Rynek fotowoltaiczny w Polsce

Według raportu Instytutu Energi Odnawialnej (IEO) sektor fotowoltaicznych jest jednym z najszybciej z rozwijających się sektorów zarówno w Polsce, jak i na świecie. Tylko w okresie od końca 2018 do maja 2019 r. łączna moc instalacji w naszym kraju wzrosła z 500 MW do 700 MW, a potencjał rozwoju jest nadal określany jako ‘wysoce niewykorzystany’. Pod koniec 2019 r. odnotowano, że łączna moc przekroczyła 900 MW. Do dnia 1 października 2020 roku wyniosła już 2682,7 MW. Za zainteresowanie tematem panelami fotowoltaicznymi odpowiadają również takie czynniki jak wzrost cen za energię elektryczną i wzrost świadomości społecznej w związku z wpływem nieodnawialnych źródeł energii na ekologię i stan ludzkiego zdrowia.

Panele fotowoltaiczne z Chin – cło

Wysokość stawek celnych na dowolne towary można sprawdzać na bieżąco za pomocą systemu ISZTAR. Przykładowa wysokość cła na panele fotowoltaiczne wraz z obowiązującymi je kodem HS przedstawia się następująco:

• 8541 40 90 00 – Światłoczułe elementy półprzewodnikowe, włączając fotoogniwa, nawet zmontowane w moduły lub tworzące panele; diody elektroluminescencyjne (LED) – 0%
• 8504 40 90 90 – Transformatory elektryczne, przekształtniki (na przykład prostowniki) oraz wzbudniki – 0%.

Import paneli fotowoltaicznych z Chin – cło antydumpingowe

Wcześniej Stary Kontynent nie należał do najważniejszych rynków zbytu dla chińskich producentów. Produkowali oni głównie na własne potrzeby, a eksport kierowali do innych regionów, w których fotowoltaika rozwijała się dużo szybciej. W efekcie przez długi czas panele fotowoltaiczne z Chin nie cieszyły się popularnością w Europie. Dodatkowo sytuację skomplikowało nałożenie w 2013 roku ceł antydumpingowych na te produkty.

W 2017 roku sytuacja zaczęła się powoli zmieniać. Komisja Europejska zgodziła się na stopniowe obniżanie minimalnych cen importowych chińskich ogniw i modułów fotowoltaicznych. Dotyczyło to jednak przedsiębiorców uczestniczących w tzw. porozumieniu cenowym. W ten sposób utworzono listę 131 chińskich firm, które wyraziły zgodę na to, żeby nie sprzedawać swoich produktów po sztucznie zaniżonych cenach. Na liście nie znaleźli się jednak wszyscy czołowi chińscy producenci. Część z nich zrezygnowała z uczestnictwa, aby wyrazić swoją niechęć wobec unijnego podejścia. Pozostałych usunięto w związku z naruszeniem zasad importu obowiązujących na terenie Wspólnoty.

Stawki celne na import paneli fotowoltaicznych z Chin dla firm uczestniczących w porozumieniu cenowym w założeniach nie miały przekraczać 30%. Natomiast stawki dla producentów, którzy zdecydowali się nie podejmować współpracy mogły osiągnąć aż 67,9%.

Poprzednia strategia okazała się nieskuteczna, ponieważ chińscy przedsiębiorcy znaleźli sposób na jej obejście. Zaczęto produkować panele poza granicami kraju. Tym samym ominięto konieczność uiszczenia cła antydumpingowego. Firmy mogły zatem wprowadzać swoje produkty na europejski rynek po cenach znacznie niższych niż ich europejska konkurencja. Różnica w cenie wynikała często z kosztów produkcji, które Chińczycy obniżyli korzystając z nowoczesnych technologii.

Przełom nastąpił 3 września 2018 roku, gdy Unia Europejska zrezygnowała z przedłużania ceł antydumpingowych na panele fotowoltaiczne z Chin. Kluczowy wpływ miała rosnąca popularność fotowoltaiki w Europie i niedobór tego typu produktów na rynku.

Podsumowanie

Podsumowując, zniesienie ceł antydumpingowych, cło wynoszące 0% oraz wszelkiego rodzaju ulgi i dotacje napędzające rozwój fotowoltaiki w Polsce sprawiają, że import paneli fotowoltaicznych z Chin wydaje się być bardzo atrakcyjny. Dodatkowo prognozuje się w Polsce ciągły wzrost liczby tego typu rozwiązań. Należy jednak pamiętać, że panele fotowoltaiczne są obostrzone wieloma wymogami. Musimy więc być pewni, że importujemy towar dobrej jakości, pochodzący od wiarygodnego kontrahenta.